3. İstanbul Tasarım Bienali 22 Ekim – 4 Aralık 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilecek. 3. İstanbul Tasarım Bienali’nin başlığı ve teması, küratörler Beatriz Colomina ve Mark Wigley tarafından 1 Aralık 2015 tarihinde İstanbul Arkeoloji Müzeleri Kütüphanesi’nde yapılan medya toplantısıyla açıklandı.

İstanbul Tasarım Bienali Direktörü Deniz Ova’nın hoş geldiniz konuşmasının ardından küratörler Beatriz Colomina ve Mark Wigley, bienalin “BİZ İNSAN MIYIZ? : Türümüzün Tasarımı : 2 saniye, 2 gün, 2 yıl, 200 yıl, 200.000 yıl” başlığını açıkladı ve serginin temasına dair bilgi verdi.

3. İstanbul Tasarım Bienali’nin “insan” ve “tasarım” kavramları arasındaki yakın ilişkiyi inceleyeceğini belirten küratörler Beatriz Colomina ve Mark Wigley, temayla ilgili şunları söyledi: “Tasarım hep insanın hizmetindeymiş gibi görünse de, asıl iddiası insanı yeniden tasarlamak. Dolayısıyla tasarımın tarihi bir yandan da “insan” anlayışının zamanla evirilmesinin tarihi. Tasarıma dair konuşmak, türümüzün durumu hakkında konuşmak demek. İnsanlar ürettikleri tasarımların etkisiyle köklü değişimler geçirirken tasarım dünyası da bir yandan genişliyor. Her şeyin tasarlandığı bir devirde yaşıyoruz: büyük bir özenle şekillendirdiğimiz kişisel görünümümüz ve dijital kimliğimiz, bizi çevreleyen kişisel cihazlar, yeni maddeler, arayüzler, ağlar, sistemler, altyapılar, veriler, kimyasallar, organizmalar ve genetik kodların hepsi tasarlanıyor. Her gün uzayın derinliklerinden kendi bedenimiz ve beynimizin derinliklerine uzanan binlerce tasarım katmanını tecrübe ediyoruz. Tam anlamıyla tasarımın içinde yaşıyoruz; kendi vücudundan çıkan salgılarla ördüğü ağın içinde yaşayan bir örümcek gibi. Ama örümcekten farklı olarak biz, birbiriyle örtüşen ve etkileşen sayısız ağ örmüşüz. Hatta gezegenimiz bile jeolojik bir katman hâline gelmiş tasarımla tamamen örtülmüş vaziyette. Tasarım dünyasının artık bir dışı yok. Tasarım, dünya hâline geldi.

Bizi insan yapan şey tasarım. İlk aletlerden, katlanarak genişleyen insan kabiliyetine, sosyal yaşamın temelinde tasarım var. Öte yandan tasarım, eşitsizlikler ve yepyeni görmezden gelme biçimleri de oluşturuyor. Bir yandan dünyada hiç olmadığı kadar insan savaş, kanunsuzluk, yokluk ve iklim şartları nedeniyle zorunlu olarak yerinden olurken, diğer yandan insanın genetik yapısı ve iklimin kendisi aktif olarak yeniden tasarlanıyor. Artık ‘iyi tasarım’ olgusuna sığınamayız. Tasarımın baştan tasarlanması gerekiyor.”

Beatriz Colomina ve Mark Wigley, “BİZ İNSAN MIYIZ? : Türümüzün Tasarımı : 2 saniye, 2 gün, 2 yıl, 200 yıl, 200.000 yıl” temasının tüm dünyadan ve farklı alanlardan tasarımcı ve düşünürleri, birbirleriyle bağlantılı sekiz önermeye yaklaşımlarını paylaşmaya davet ettiğini belirtiyor:

• TASARIM DAİMA İNSANIN TASARIMIDIR
• İNSAN TASARLAYAN CANLIDIR
• TÜRÜMÜZ, SONSUZ TASARIM KATMANLARI ARASINDA DURMAKTADIR
• TASARIM, İNSANIN KABİLİYET ALANINI KÖKTEN GENİŞLETİR
• TASARIM SÜREKLİ KÖKLÜ EŞİTSİZLİKLER YARATIR
• GÖRMEZDEN GELMENİN TASARIMI BİLE TASARIMDIR
• “İYİ TASARIM” ANESTEZİKTİR
• ANESTEZİSİZ TASARIM, İNSANLIĞIMIZA DAİR ÖNEMLİ SORULAR SORAR

Bu önermelerin önümüzdeki yıl boyunca düzenlenecek etkinlikler, dersler, atölye çalışmaları ve kısa videolar için yapılacak açık çağrı da dâhil olmak üzere, internet üzerinden yapılacak tartışmalar aracılığıyla inceleneceğini söyleyen Beatriz Colomina ve Mark Wigley, açık çağrı ile ilgili ayrıntıların 1 Şubat 2016 tarihinden itibaren takip edilebileceğini aktardı.

3. İstanbul Tasarım Bienali’nin bir arkeoloji projesi olduğunu söyleyerek bu bienalin gerçek hayatın bilimkurguyu geride bıraktığı günümüz dünyasında tasarımın yeri üzerine çok mecralı bir belgesel çalışması olmayı hedefliğini anlatan küratörler, bienalin günümüz tasarımının uçlardaki hâlini, ilk standardize süslemeler ve ilk ayak izlerinden en yeni dijital ve karbon ayak izlerine uzanan, türümüzün 200.000 yıllık tarihi bağlamına yerleştireceğini belirtti.

Beatriz Colomina ve Mark Wigley konuşmalarında ayrıca, bienalin kavramsal çerçevesini büyük düşünür, diplomat ve sanatçı, aynı zamanda Osmanlı arkeoloji biliminin ve insanın ilk dönemlerine ait 1 milyondan fazla arkeolojik esere ev sahipliği yaparak tarihin izini süren, çok kıymetli bir tasarım müzesi de olan İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin kurucusu Osman Hamdi Bey’in kitaplarının arasında sunmaktan onur duyduklarını not düştüler. Bir güncel tasarım bienalinin, bu müzede ziyaretçilerin etrafını saran eserlerinki gibi koleksiyonları barındırarak tasarım tarihinin bir uzantısı olması gerektiğini ifade eden küratörler, normal koşullarda bir bienalin geçmiş iki seneye odaklandığını, bu bienalin ise iki saniye öncesinden 200.000 yıl evvele kadarki zaman dilimine odaklanacağını belirttiler. Türkiye ve yakın çevresinden arkeolojik eserlerin bienalin kalbinde yer alacağını ve tasarıma dair güncel düşüncelere farklı bir açıdan bakmamıza olanak vereceklerini de eklediler.

Toplantının ardından küratörler Beatriz Colomina ve Mark Wigley ile İstanbul Tasarım Bienali Direktörü Deniz Ova basın mensuplarının sorularını yanıtladılar. Medya toplantısına tasarım, mimarlık, sanat ve basından konukların yanı sıra akademisyenler ve İstanbul Tasarım Bienali Danışma Kurulu üyeleri de katıldı.

Bienalin kapsayıcı ve tek bir görsel kimliği olmayacak. Bunun yerine genç tasarımcılar Pemra Ataç, Yetkin Başarır, Özge Güven, Okay Karadayılar ve Sarp Sözdinler, bienalin sokaklardan yayınlara, sergiye ve internet üzerindeki çalışmalara kadar uzanan çeşitli boyutları için farklı grafik çalışmaları geliştirecek. Bu çoklu görsel kimliğin kendisi de bienalin tasarım üzerine oluşturacağı düşünce zemininin önemli bir parçası olacak. Benzer şekilde, Andrés Jaque ve özellikle de Office for Political Innovation’ın (Roberto Gonzalez Garcia, Laura Mora, Federico Landi) hazırlayacağı sergi tasarımı da düşünce ve tartışmalar için etkileşimli bulutlar gibi işlev görecek. Evangelos Kotsioris’in yardımcı küratör olarak görev alacağı bienalin internet üzerindeki çalışmalarını Iván López Munuera yürütecek.

3. İstanbul Tasarım Bienali sergileri Galata Özel Rum İlköğretim Okulu, DEPO ve Studio-X’te yer alacak. Sergilerin yanı sıra bienal kapsamında gerçekleştirilecek etkinliklerin ayrıntıları ise 2016 yılında duyurulacak.