Ankilozan Spondilit ile Baş Etmek Mümkün mü?

Günümüzün çağı hayatımızda birçok şeyin akışını değiştirdi. Yazın kışı, kışın yazı yaşamak bizi şaşırtmıyor artık. Ya da yazın mandalina yerken kışın manav tezgâhlarında karpuz görmek sürpriz olmuyor. Maalesef değişen bu çağ her şeyi etkilediği gibi hastalıkların seyrini, semptomlarını, kimlerde daha sık görüldüğünü bile değiştirmeye başladı.

Aslında erkeklerde daha sık görülmesiyle bilinen ama son yıllarda kadınlarda da sık görülmeye başlanan bir hastalıktan bahsetmek istiyorum. Ankilozan spondilit, genellikle bel ve kalça bölgesinde ağrıyla başlayan, sabah tutukluğu dediğimiz 30 dakikadan uzun süren genel katılık ve ağrılı periyotlara sahip kronik, romatizmal bir hastalıktır.

Genellikle kuyruk sokumu kemiği ile leğen kemiğimizin birleştiği sakroiliak eklemin inflamasyonu ile başlar, tüm omurgayı etkiler. Hastalığın sinsi başlangıçlı olması sebebiyle hastalar yakınmalarının başladığı zamanı tam olarak belirleyemeyebilirler.

Hastalar genellikle kalça ve bel ağrısı çektiklerinden bahsederler. Ağrı gece uykudan uyandırabilecek kadar şiddetli olur.Omurganın tutulumuyla birlikte omurganın esnekliği azalır. Mesela çorabınızı giyerken ya da ayakkabınızı bağlarken zorlanabilirsiniz.

Omurgada şekil bozuklukları skolyoz, lordoz ve kifoz da artma-azalma vb. görülebilir. Ayrıca hastalık sadece omurgayı değil omuz kalça gibi kökteki eklemleri de tutabilir. Bunların tutulumu da esnekliğin kaybolmasına ve hareket kısıtlılıklarına neden olur.

Kaburgaların ve omurganın sırt bölümünün tutulması göğüsün nefes alıp verirken esnekliğini yitirmesine ve göğüs bölgesinde ağrıya sebep olur. Hasta rahat nefes alıp veremez. Bu yüzden bu hastaların solunum sıkıntısı yaşaması kaçınılmazdır.

Hastalar kas-iskelet sistemindeki ve solunumla ilgili meydan gelen sıkıntılardan dolayı geçmek bilmeyen bir yorgunluktan şikayet ederler. Kronik yorgunluk beraberinde uyku bozuklukları, depresyon gibi psikolojik süreçleri beraberinde getirir.

Bu hastalığı kökten yok edecek bir tedavi yoktur. Medikal ve egzersiz tedavisi hastalığın semptomlarını azaltmayı, hastaların yaşam kalitesini yükseltmeyi ve hastalığın daha kötüye gitmesini engellemeyi amaçlamaktadır.

Medikal tedavi, tedavi programının olmazsa olmazıdır. Fakat göz ardı edilen bir olmazsa olmazımız daha var: Egzersiz.

İlaç tedavisi egzersiz tedavisiyle bütünleştirildiğinde mükemmel bir sonuç elde edilecektir. Ancak egzersizin belli bir süresi yok, ömür boyu yapılmalıdır. Çünkü bu hastalık, yaşadığı sürece kişiyle beraberdir. O yüzden egzersizde hayatının bir parçası olmalıdır.

Eğer hasta bunu kabul etmezse bir süre sonra motivasyonu düşecek ve egzersiz yapmayacaktır. Bu hastalara fizyoterapist olarak neler önerebilirim diye düşündüm ve aşağıdaki tabloyu oluşturdum.

Doktorunuz sizi fizyoterapiste yönlendirdiğinde size oluşturulacak program tüm bu egzersiz çeşitlerini içermelidir. Bunlardan biri eksik olursa tedavi de eksik olur. Ayrıca egzersiz programının dışında rekreasyonel bir aktivite de edinilmelidir.

Ulusal Ankilozan Spondilit Derneği yürüme, yüzme, bisiklete binme, golf oynama gibi aktiviteleri hastaların semptomlarını azaltmada ve iyilik hallerini artırmada çok önemli olduğunu ve kişi için hangisi uygunsa onun yapılmasını tavsiye etmektedir.

Yapılan bilimsel çalışmalarda bunu desteklemektedir. Fakat burada bir uyarıda bulunmak istiyorum.

Yüzme omurganın esnekliği ve kuvvetlenmesi için ankilozan spondilitte çok önemlidir. Ancak sırt üstü ve yüz üstü yüzme önerilirken kurbağalama ve kelebekleme yüzme önerilmemektedir.

Bunların dışında klinik pilates, tai chi, grup egzersizleri de tedavi de oldukça etkilidir. Eğer bunlardan birine ilginiz varsa devamlılık açısından da oldukça faydalı olacaktır.

Eğer sizde bir ankilozan spondilit hastasıysanız çaresiz olmadığınızı bilin. Hekiminizle fizyoterapi ve rehabilitasyon programı hakkında fikir alışverişi yapıp sizi bir fizyoterapiste yönlendirmesini isteyin.

Medikal tedavi ve egzersiz programını birlikte yürüttüğünüzde hastalıkla daha kolay başa ettiğinizi ve şikayetlerinizin azaldığını fark edeceksiniz. Ankilozan spondilitle mücadele etmek için henüz geç değil, sizde geç kalmayın.