Büyümenin en hızlı olduğu yeni doğan döneminde, gebelikte dikkat ederek sağlıklı bir şekilde dünyaya getirdiğiniz bebeğiniz için en önemli konu beslenmedir. Bir bebeğin büyüme ve gelişme döneminde alması gereken en önemli besin ANNE SÜTÜ‘dür ve annenin yeterli miktarda ve nitelikte süt üretebilmek için beslenme tarzına dikkat etmesi gerekir.

Emzirme döneminde beslenmenin iki amacı vardır:

1. Annenin besin depolarını dengede tutarak sağlığını korumak,
2. Salgılanan sütün yeterliliğini ve verimliliğini arttırarak bebeğin normal büyüme ve gelişmesini sağlamak.

Emzirme döneminde; alınması gereken günlük kalori, sıvı, protein, vitamin ve minerallerin miktarı artmaktadır.

Enerji: Emziren kadının salgıladığı sütteki enerjinin önemli bir kısmı yediklerinden sağlanır. Buna bağlı olarak bu dönemde annenin kişisel özelliklerine (kilo, boy, fiziksel aktivite durumu vb) göre enerji ihtiyacı artar.

Protein: Annenin hem kendi dokularının korunması, hem de sütle bebeğe geçen proteinin bebeğin doku oluşumu için kullanılması amacıyla, annenin yeterli ve kaliteli protein tüketmesi gerekmektedir. Bunun için her gün 1 adet yumurta ve 100-150 g yağsız et (tavuk, balık, hindi vb) veya 1 porsiyon kuru baklagil yemeği tüketilmesi önerilmektedir. Balık tüketiminin haftada ortalama 2 kez olmasına önem gösterilmelidir.

Sıvı: Günde 700-800 ml süt yeterli süt üretimi anlamına gelmektedir. Bunun için günlük alınacak sıvı miktarı yeterli ve dengeli beslenmenin en önemli unsurudur. Emzirme süresince yaklaşık 3 litre sıvı alınmalıdır ve bunun 2 litresini mutlaka su oluşturmalıdır. Geri kalan miktarı ise; süt, bitki ve meyve çayları(rezene, ıhlamur, ısırgan vb) şekersiz hoşaf veya komposto gibi sıvılar oluşturmalıdır.

Yağ: Yapılan araştırmalarda anne tarafından tüketilen yağ çeşidinin anne sütünün yağ bileşimini direkt olarak etkilediği gösterilmiştir. Bu da emzirme döneminde tüketilen yağ miktarı kadar çeşidinin de ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Margarin, tereyağı gibi doymuş yağların tüketimine yer verilmemesi gereken bu dönemde, zeytinyağı, ayçiçek yağı gibi doymamış yağlar tercih edilmelidir.

Vitaminler: Bu dönemde yapılan çalışmalarda, özellikle B grubu vitamin yetersizlikleri tespit edilmiştir. Gerekli görüldüğü takdirde, doktor kontrolünde takviye alınmalıdır.

Mineraller: Bu dönemde pek çok besin öğesinde olduğu gibi minerallerin de gereksinimi artmaktadır.

Kalsiyum: Emzirme döneminde annenin en ihtiyaç duyduğu mineral kalsiyumdur. Yeterli kalsiyum alımı olmadığı takdirde anne kendi vücut depolarını kullanır. Bu nedenle yeterli alımı çok önemlidir. Süt, yoğurt, peynir, pekmez, kuru baklagiller, kuru meyveler kalsiyum kaynakları olarak günlük beslenmede yerini almalıdır. İnek sütü alerjisi olan anneler için keçi sütü en iyi alternatiftir. 100 gram inek sütünde 120 mg, 100 gram keçi sütünde ise 150 mg kalsiyum bulunmaktadır.

Demir: Emzirme döneminde vücudun demire olan ihtiyacı artmaktadır. Anne sütüyle bebeğe geçen demir de bebeğin demir depolarının dolması ve kan yapımında kullanılması açısından önemlidir. Bu dönemde artan demir ihtiyacının karşılanamadığı durumlarda, annenin demir depoları kolay ve hızlı boşalmakta, bunun sonucunda da sıklıkla demir eksikliği anemileri görülmektedir. Bu nedenle özellikle bu dönemde anneler demir içeren gıdaları düzenli tüketmelidirler. Et ve et ürünleri, balık, yumurta, kuru meyveler, kuruyemişler, kuru fasulye, nohut, mercimek demir içeriği yüksek gıdalardır, günlük beslenme de düzenli tüketilmesinde yarar vardır. Ayrıca demirin emilimini azaltarak, vücudun demirden yararlanmasına engel olan çay, kahve, asitli içecekler de yemeklerle birlikte içilmemelidir. Demirin emiliminin arttırılması için, C vitamini içeriği zengin portakal, mandalina, domates, maydanoz, yeşil biber gibi besinlerle beraber tüketilmesi gerekmektedir.

İyot: Yemeklerde mutlaka iyotlu tuz kullanılmalıdır. Doğal besinlerle yeterince alınamayan iyot, ancak iyotlu tuz kullanımıyla anne sütü ile bebeğe geçmektedir.

Emzirme Döneminde Kilo Kontrolü

• Emzirme döneminde, günlük ihtiyaçlara uygun, yeterli enerji alımı gerçekleştirilerek beslenildiğinde, kendiliğinden etkin bir kilo kontrolü sağlanacaktır. Kalori kısıtlamalı, çok düşük kalorili zayıflama diyetleri bu dönemde kesinlikle yapılmamalıdır.
• Gebelik sırasında önerilenden daha fazla kilo alınmışsa anne sütünün verimini ve kalitesini bozmamak için mutlaka bir diyet uzmanı eşliğinde her ay bir – iki kilo kaybetmek normaldir. Ancak ayda iki kilodan fazla ağırlık kaybı doğru değildir.
• Emzirme döneminde şekerli yiyeceklerin(ağır şerbetli tatlılar, şekerli hoşaf ve kompostolar) anne sütünü arttırdığına yönelik yanlış bir inanç söz konusudur. Burada anne sütünü arttıran şekerli besin tüketimi değil, şekerli besin tüketimi sonrası su ihtiyacının artmasıdır. Bu nedenle bu dönemde gereksiz kalori alımına neden olacak şekerli, unlu ve yağlı besinlerin aşırı tüketilmemesine dikkat edilmelidir.

Dikkat Edilmesi Gereken Öneriler

• Soğan, sarımsak, lahana, pırasa, karnabahar, brokoli, kuru baklagiller anne sütünün tadını değiştirebilmektedir. Bu durum bebeklerde gaz oluşumuna neden olabilmekte; bu da ayaklarını karnına çekerek ağlamasına, huzursuzluğuna, emmeyi reddetmesine yol açmaktadır. Bu tür belirtiler bebeğiniz için mevcutsa bu besinlerin tüketimine bir süre ara verilmesi gerekmektedir.
• Sigara içen annelerde süt salgısının azaldığı yapılan çalışmalarda gösterilmektedir. Bebeğiniz için mucizevi besin yalnızca anne sütüdür. Bu nedenle bu dönemde sigara kesinlikle kullanılmamalıdır.
• Annenin aldığı bazı ilaçlar süt yapımını baskılayabilmektedir. Bu nedenle genel olarak emziren anneler çok gerek olmadıkça ilaç almamalıdır. Kullanılması gereken ilaçlar ise mutlaka doktora danışılarak alınmalıdır.