Temizlik Malzemeleri Sağlığımızı Tehdit Ediyor

Temizlik yıllardır yapılıyor fakat değişen, sadece temizlik yapılan malzemeler ve belki de vazgeçemediğimiz, olmazsa olmaz dediğimiz alışkanlıklarımız..

Ev temizliği için kullanılan kimyasal maddeler, sadece toprağı ve su kaynaklarını değil, havayı da tehdit ediyor. Sprey boyalar, fırın temizleyiciler, dezenfektanlar, mobilya parlatıcıları ve diğer bütün sprey ürünler, hem sağlığımıza hem çevreye büyük zararlar veriyor.

Temizlik için kullanılan kimyasallar  ne gibi zararlar veriyor?

Alkol; ev deodorantlarında, yüzey temizleyicilerde kullanılıyor ve sinir sisteminde hasara yol açabiliyor.

Sodyum hpoklorit diye tanımlanan çamaşır suyu ağız, mide ve boğazda iltihap yapıyor, mukoz tabakasını bozuyor, gözleri tahriş ediyor, solunum yollarında hastalıklara sebebiyet veriyor.

Cam ve tuvalet temizleyicilerde sıklıkla kullanılan amonyak, baş ağrısı yapıyor. Akciğere olumsuz tesiri oluyor. Mobilya ve yer temizleyicilerde bulunan fenol ile kresol (dezenfektan) ve nitrobenzen, doğrudan kanserojen madde olarak anılıyor.

Diğer bir kanserojen madde de formaldehit. Bu da birçok temizlik mâmulünde koruyucu olarak kullanılıyor. Halı temizleyiciler içinde bulunan Perkloro etilen ile Trikloro etilen de kanserojen tesire sahip maddelerdir. Mide yanması, görme bozukluğu yapan hidro-klorik asit de tuvalet temizleyicilerinde var. “Güve ilacı” diye bilinen ve Avrupa ülkeleri ile Rusya’da yasaklanan “naftalin” ya da Para Dikloro Benzen hem kanserojen tesire sahip, hem de sinir sistemini olumsuz etkiliyor.

İşin en kötü tarafı ise, temizleyici ürünlere mâruz kaldıktan sadece 26 saniye sonra kimyasalların izi vücudun bütün organlarında görülebiliyor olması… Tabiî, bir de dezenfektan diye bir şey var. Onu da temizlik kavramının sınırlarını zorlarken kullanıyoruz. En büyük sebebi de, reklâmlarda sürekli vurgulandığı üzere, mikropları öldürüyor olması. Ancak hiçbir dezenfektan bunu yapmıyor, sadece mikropların sayısını azaltıyor. Çünkü mikroplar o kadar yoğun ve çeşitli ki, bir süre sonra tekrar üremeye başlıyorlar.

Dezenfekte edici temizlik maddeleri, solunması son derede tehlikeli olan çok zararlı maddelerden yapılır. Lüzumsuz yere kullanılmamalıdırlar, bol su ile durulanmaları gerekir ve kullanıldığı yerlerin çok iyi havalandırılması gerekir. Bu maddelerin baş ağrısı, hâlsizlik, göz yanması, cilt tahrişleri gibi hafif yan tesirlerden akciğer problemleri, kanser, kalp hastalıkları gibi bağışıklık sistemiyle ilgili ciddî hastalıklara kadar zararları vardır.

Kresol, bu maddelerin en sık kullanılanlarından biridir. Karaciğer, böbrek, akciğer, pankreas ve dalakta hasara sebep olabildiği gibi, merkezî sinir sistemini etkileyerek depresyon, sinirlilik ve hiper aktiviteye de yol açabilir.

Dezenfektanlarda bulunabilecek diğer maddeler ise fenol, etanol, formaldehit, amonyak ve klordur.

Kötü kokulardan kurtulmak için kullanılan oda parfümlerindeki maddeler ise burundaki sinirleri işlevsiz kılarak koku hissini zayıflatmaktadır. Muhteviyatında ise amonyak, naftalin, fenol, kresol, etanol, ksilen ve formaldehit gibi zararlı maddeler sıralanmaktadır.

Özellikle çamaşır suyuna dikkat!

İçinde noniyonik yüzey aktif, klor bazlı ağartıcı (sodyum hipoklorit), sodyum hidroksid ve parfüm bulunuyor. Çamaşır suyu içeren temizlik ürünlerinin kullanımıyla karbon tetraklorür ve kloroform gibi maddeler açığa çıkıyor. Çamaşır suyu içeren ürünlerin, amonyaklı veya asidik (tuz ruhu, kireç çözücü gibi) temizlik maddeleriyle karıştırılması zehirli gazların (klor gazı ve klor aminlerin) açığa çıkmasını sağlıyor, ortamdaki oksijeni durduruyor. Solunduğu takdirde solunum yolları ve akciğerde tahribata yol açıyor. Ayrıca öldürdüğü bakteriler arasında “faydalı bakteri”ler de bulunuyor.

Yüzeyleri beyazlatmamız, leke çıkartmamız gerektiğinde mümkün olduğunca az çamaşır suyu kullanılmalıdır. Eğer illâ kullanmanız gerekiyorsa amonyaklı değil, oksijenli, yani “renkliler için kullanılır” ibareli çamaşır sularını tercih etmek gerekir.

Çamaşır suyu ile temizliği yapılan yüzeyler, mutlaka bol su ile durulanmalı, mekânlar uzun süre havalandırılmalı ve buralarda mümkün olduğunca kısa süre kalınmalıdır.

Temizlik  anlayışını değiştirmek için alternatif doğal malzemeler:

Sirke: Meyve ya da tahıllardan elde edilen bu  sıvı, asit içerdiğinden dolayı mikropları öldürürken, yağları parçalayıp, mineral kalıntılarının çözülmesini sağlıyor.

Karbonat: Sodyum bikarbonat, hafif aşındırıcı bir temizlik sağlarken, beyazlatıcı ve koku giderici özelliğe sahip.

Uçucu bitkisel yağlar: Bitki kokularının özleri, birçok parfümün ana maddesidir. Piyasada, özellikle tabiî ürün satan dükkânlarda çeşitleri bulunabilir. Bir-iki damla turunçgil, elma, çilek, nane vb. yağı ile eklenecek koku, ev yapımı temizleyicilere hoş bir özellik kazandırır.

Bitkisel yağ tabanlı sıvı sabunlar (Arapsabunu vs.): Bu tür sabunlar, hayvan yağı içeren ya da petrol tabanlı sabunlara tercih edilebilir.

Çamaşır sodası: Sodyum karbonat adlı bir mineraldir. Çok az miktarda yakıcı olup katı ve sıvı yağlar, kir ve pek çok petrol ürününün önemli temizleyicisidir. Aynı zamanda su yumuşatıcı ve sabun köpürtücü özellikleri de bulunur. Yakıcı özelliği sebebiyle, uygularken lastik eldiven kullanmak doğru olur. Zararlı kimyevî dumanlara sebep olmaz. Klorsüz olanı tercih edilmelidir.

Kül suyu: Bir odun fırınından kül alarak çamaşır ve bulaşık makinelerinde kullanılabilir.