Depresyon Tedavisinde Beslenme

Kalıtımsal, çevresel ya da hormonal bir takım sorunlar nedeniyle gelişen duygu durumu bozukluğudur depresyon. Toplumda çok sık görülmekte ve tarihi oldukça eski dönemlere dayanmaktadır. Depresyonun temelinde kişilerin daha önceden isteyerek ve severek yaptığı günlük aktivitelere karşı isteksizlik, yorgunluk ve yılgınlık, hayattan zevk alamama durumu vardır. Genel depresyon bulgularına bakacak olursak;

* Enerji yoksunluğu,
* Sabahları uyanamama ya da güç uyanma,
* Gün içinde aşırı uykulu olmak,
* İsteksiz ve keyifsiz olmak,
* Performans düşüklüğü,
* Konsantrasyon güçlüğü,
* Sürekli karbonhidratlı besinler tüketme isteği söz konusudur.

Depresyon tedavisinde psikoterapi ve ilaç tedavisi yanında bu tedavileri destekleyen kişiye özgü beslenme tedavisinin de uygulanması önem taşımaktadır. Depresif bireylerin klinik tablosunda izlenen iştah değişimleri ve buna bağlı vücut ağırlığı değişimleri, kabızlık, sıvı kaybı gibi durumlar bireyin beslenme tedavisinde dikkat edilmesi gereken önemli noktalar arasındadır. Ayrıca kullanılan antidepresan ilaçların yan etkilerine bağlı olarak da bireyin günlük beslenme programında bazı değişiklikler yapılabilmektedir.

Yapılan son bilimsel çalışmalar, doğru bir diyet uygulayarak depresyonla baş edilebileceğine işaret etmektedir. Depresyonun bir tek sebebi olmamakla birlikte, doğru beslenme depresyona yol açan sebepleri ortadan kaldırmakta etkili olabilmektedir.

Akdeniz Diyeti

Son zamanlarda yayınlanan çalışmalara göre; Akdeniz diyeti ile beslenen bireylerde depresyona yakalanma riskinin %30 daha az olduğu gösterilmektedir. Bu durum et ve süt ürünleri yerine balık, işlenmiş hazır gıdaların yerine taze sebze ve meyve tüketiliyor olmasına bağlanmaktadır.

Seratoninden Zengin Beslenmek

Triptofan, vücudumuzda beyin için çok önemli bir kimyasal transmitter seratonine dönüşen önemli bir aminoasittir. Vücudumuzda seratonin seviyesindeki düşüş, genellikle depresyonla sonuçlanmaktadır. Bunu önlemek için triptofan aminoasidini yeterli miktarda almak gerekmektedir. Vücudumuzda üretilmeyen triptofan mutlaka dışarıdan alınması gereken bir aminoasittir. Hindi ve tavuk, ton balığı ve somon, baklagiller ve kuruyemişler triptofandan zengin başlıca besinlerdir. Triptofandan zengin besinler dışında, daha çok egzersiz yapmak, kafein tüketimini kesmek, daha çok su içmek, tıpkı antidepresan ilaçların yaptığı gibi vücudumuzun serotonin üretimini artırıcı rol oynamaktadır.

Su

Vücut suyunu denegede tutmak için, günde en az 1.5-2 litre su içilmes gerekmektedir. Vücudun susuz kaldığı durumlarda beyin de etkilenmekte ve ruh halimizi değiştirmektedir. Bu nedenle günlük ortalama 10-12 bardak su tüketimi sağlanmalıdır.

Vitamin ve Mineraller

Bozulmuş besin alımı nedeni ile bu bireylerde vitamin, mineral eksiklikleri görülebilmektedir. Folik asit, B12, demir, çinko ve selenyum eksiklikleri depresyonlu bireylerde olmayanlara göre daha sık görülmektedir. Özellikle gebelikte ve gebelik sonrası lohusalık ve emzirme döneminde bu depoların tekrar doldurulmaması kadınlarda depresyon riskini arttırıcı rol oynamaktadır. Koyu yeşil yapraklı sebzeler, badem, fındık, ceviz gibi yağlı tohumlar, kırmızı et ve et ürünleri tüketimlerini arttırarak sorun çözümlenebileceği gibi gerekli görüldüğü durumlarda besin takviyesi kullanılması önerilmektedir.

Egzersiz

Depresif bireylerin sürekli karbonhidratlı besinlere yönelerek ağırlıklarının artmasına neden olmaları dışında egzersiz düzeylerinin azalması da önemli bir faktördür. Egzersiz sırasında, strese karşı organizmada bariyer oluşmakta ve antidepresan etki görülmektedir. Bu nedenle haftada 3-4 gün egzersize yönelim sağlanmalıdır.

MAOI Tedavisi

MAOI türevi ilaç kullanan bireylerde özel beslenme programı düzenlenmesi gerekmektedir. Çünkü bu ilaç grubunun hipertansiyon ve bir çok önemli sağlık sorununa yol açtığı bilinmektedir. Bu nedenle MAOI tedavisi alan hastalara tiraminden fakir beslenme tedavisi önerilmektedir.

Tiraminden zengin besinler;

Eskimiş peynir çeşitleri,
Çikolata,
Sosis, sucuk, salam, pastırma,
Yoğurt,
Bakla,
Kahve
Kolalı içecekler ve enerji içecekleri,
Muz,
Soya ürünleri,
Aspartam içerikli gıdalar diyetten çıkarılmaktadır.

Sonuç olarak depresyonda beslenme tedavisi mutlaka bir ekip çalışması ile yürütülmeli, diyettedavisi bireyin psikolojik tedavisi, ilaç tedavisi ve bireysel farklılıkları göz önünde bulundurularak oluşturulmalıdır.