Yemek tüketimini takip eden 2-3 saat içinde öncelikle kan şekeri yükselerek, insülin hormonu fazla salgılanmakta bunun akabinde de halsizlik, yorgunluk, uyku isteği gibi belirtilerle kan şekerinde düşüş görülmekte, bu durum da reaktif hipoglisemi olarak tanımlanmaktadır. Kan şekerindeki bu düşüşler gün içinde acıkma ataklarına ve özellikle tatlı krizlerine neden olmaktadır.

Kimlerde Görülür?

– Ailede şeker hastalığı öyküsü olanlarda,
– Düzensiz beslenen, öğün atlayan kişilerde,
– Hızlı kilo alan, kilo alma eğilimi bulunan bireylerde daha sık görülmektedir.

Belirtileri Nelerdir?

– Halsizlik, yorgunluk,
– Ellerde titreme,
– Sinirlilik hali,
– Soğuk terleme,
– Çarpıntı,
– Şekerli gıdalara yönelme,
– Uyku isteği en çok karşılaşılan belirtilerdir.

Sağlıklı insanlarda açlık kan şekeri değerleri 70–110 mg/dl aralığında yer almaktadır. Hipoglisemi sorunu olan bireylerde çoğu zaman açlık kan şekerleri normal seviyelerde olabilmektedir. Bu tür durumlarda Oral Glukoz Tolerans Testi : OGTT adı verilen şeker yüklemesi uygulanmakta ve sonuçlara göre hipoglisemi tanısı konulabilmektedir.

Kandaki şeker seviyesinin ortalama 50 mg/dl’nin altına düştüğü durumlarda hipogliseminin temel belirtilerine ek olarak sinir sistemi sorunları ve bilinç kaybı oluşabilmektedir. Koma haliyle paralel bilinç kaybının oluşması enerji yokluğu nedeniyle glikoz üretemeyen ve kullanamayan beyinde ağır hasarlara neden olabilmektedir. Bu nedenle hipogliseminin mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalık olduğu unutulmamalıdır.

Nasıl beslenmeli, Nelere Dikkat Etmeliyiz?

– Yaş, boy ve cinsiyete göre ideal kilo aralığında olunması istenmektedir. Aksi halde ideal vücut ağırlığına ulaşmak yani kilo vermek için profesyonel bir destek alınmalıdır.

– Kan şekeri yemek yedikten ortalama 2-3 saat sonra düşmeye başladığı için mutlaka 2,5-3 saatte bir az az sık sık beslenilmeli, uzun süre aç kalmaktan dolayısıyla öğün atlamaktan kesinlikle kaçınılmalıdır.

– Ara öğünlerde bir meyve tüketilmesi düşen kan şekerini yükseltmek için önerilmektedir. Ancak sonrasında kan şekerinde istenmeyen yükselmeyi önlemek için yanında ayran, az yağlı süt veya yoğurt, kefir veya bir parça peynir yenilmesi önerilmektedir.

– Kan şekerinin hızla yükselmesine hemen ardından da hızla düşmesine sebep olacak basit karbonhidratların ( çay şekeri, bal, reçel, pekmez, tatlı, meyve suyu v.b) tüketiminden kaçınılmalıdır.

– Kan şekeri kontrolüne olumlu etkileri olduğu bilindiği için posa içeriği de yüksek olan kompleks karbonhidratlar; esmer ekmek, bulgur, esmer pirinç, kepekli makarna, kuru baklagiller sıklıkla tüketilmelidir.

– Posanın şekeri kontrol edici etkisi nedeniyle sebze ve salata tüketimi arttırılmalıdır.

– Düzenli yapılacak egzersiz kan şekerini dengelemeye yardımcı olmaktadır. Ancak bunun için kişinin egzersiz öncesi kesinlikle aç olmaması ve çok uzun süre, yoğun egzersiz yapmaması gerekmektedir. Bu nedenle egzersiz öncesi egzersiz yapımını kolaylaştırmak için ana öğün tercih edilmese bile basit peynirli bir kepekli sandviç + ayran, kepekli bisküvi gibi bir ara öğün mutlaka yapılmalıdır.

Hipoglisemi Atağında – Kan Şekeri Düştüğünde Ne Yapılmalıdır?

Dikkat edilmesi gereken tüm önerileri ciddiye alıp uyguladığınız takdirde kan şekeri kontrolü yüksek olasılıkla sağlanmaktadır. Ancak tüm dikkatinize rağmen hipoglisemi belirtileri yaşamaya devam ediyorsanız 1-2 adet kesme şeker veya 1-2 porsiyon kuru meyveyi hemen tüketmeniz gerekmektedir. Bunu takip eden 10-15 dakika içinde ise şekerinizin yeniden düşmemesi için mutlaka 1 yağsız tost + ayran veya yoğurtlu bir çorba veya az yağlı bir süt + kepekli bisküvi tüketebilirsiniz.

Özellikle ailenizde şeker hastalığı var ise mutlaka düzenli aralıklarla hekiminizle görüşmeli, rutin tetkiklerinizi 6 ayda 1 yaptırmalı, hipoglisemi teşhisi konuldu ise gerek görülme durumuna göre yalnızca diyet tedavisi veya diyet + ilaç tedavisine uyum sağlamalısınız.