Skolyoz Nedir?

Halk arasında omurga eğriliği olarak bilinen skolyoz omurganın 10 derecenin üzerinde sağa ya da sola doğru eğrilmesidir.

Skolyoz anne karnında doğuştan olabileceği gibi sonradan da oluşabilir. Sonradan oluşan skolyoz çocuk felci, serebral palsi, kas hastalıkları gibi sebeplerle görülse de büyük çoğunluğunun sebebi belli değildir. Özellikle adölesan dönem dediğimiz 10-19 yaş arası, hızlı büyüme, duruş bozuklukları, ağır çanta taşıma, tek taraflı çanta taşıma gibi sebebi tam belli olmayan nedenlerle oluşan skolyoz sık görülmektedir.

Skolyoz Nasıl Tedavi Edilir?

‘Skolyozu neden tedavi etmeliyiz?’, ‘Tedaviye ne zaman başlanmalı?’, ‘Hangi tedavi yöntemi tercih edilmeli?’ gibi kafanızda çoğalan soru işaretlerini duyar gibiyim. Skolyozu omurga eğriliğinin deformiteye neden olmaması ve oluşan deformitenin ilerlemesini engellemek için tedavi etmeliyiz. Tedavisiz kalan skolyoz ciddi şekil bozukluklarına, kalp ve solunumla ilgili problemlere, kozmetik sorunlara tüm bunlarla birlikte de psikososyal problemlere neden olur.
Skolyoz tedavisini bir piramidin basamaklarına benzetebiliriz.

Skolyozun tedavisinde üst basamaklar alt basamakları kapsamaktadır. 20 derecenin altındaki skolyozlar gözlem ve egzersiz tedavisiyle başlar. 20-25 dereceden sonra gözlem ve egzersize korse tedavisi de eklenmektedir. 40 derecenin üzerindeki skolyozlarda cerrahi müdahele yapılmaktadır. Aklınıza peki bu eğriliğin artıp azaldığını nasıl takip edeceğiz sorusunun geldiğine eminim. Hastanın yaşı ve eğriliğin ilerleme riskine bağlı olarak 3 ay ila 1 yıl arasında değişen sıklıkta röntgen çekimi, doktor ve fizyoterapistlerin klinik muayenesi ile belirlenmektedir.

Korse tedavisi eğriliğe zıt yönde kuvvet uygulayarak eğirliğin ilerlemesini engeller ve düzelmesini sağlar. Korse tedavisi özellikle görüntü itibariyle ergenlik çağındaki bireylerde reddedilmektedir. Gerekirse psikolojik danışmanlık hizmeti alınması bireyin korseyi kabullenip düzenli olarak kullanmasında önemlidir. Korse tedavisinin günlük 23 saat kullanıldığında en etkili olduğu tespit edilmiştir. Doktor ve fizyoterapistin gözlemleriyle eğrilikteki azalmaya bağlı olarak sadece uyurken takma daha sonra gün içinde 4-5 saat takma ve son olarak korse tedavisinin sonlandırılmasına kadar olumlu sonuçları vardır.

Egzersiz tedavisi skolyozun olmazsa olmazıdır. Duruşun düzeltilmesi, kas gerginliklerinin azaltılması, kas kuvvetinin artırılması, omurga düzgünlüğünün sağlanması temel amaçlardır. Doğru egzersiz programı için bireyin fizyoterapist tarafından değerlendirilip bireye özgü program çizilmesi esastır. Ben sizlere kolaylıkla uygulayabileceğiniz, daha genel egzersizler tarif edeceğim.

• * Kedi-deve egzersizi; emekleme pozisyonu aldıktan sonra belinizi çukurlaştırıp kafanızı yukarı kaldırın sonra belinizi kamburlaştırıp kafanızı içe doğru çekin. Bu egzersizi 20 tekrarla tamamlayın.
• * Sırtüstü sert bir zemine uzanın. Belinizin altına havluyu katlayıp koyun. Havluyu belinizle ezip 10’a kadar sayın. Sonra gevşeyin. 10 tekrarla bu egzersizi tamamlayın.
• * Sırtüstü uzanırken önce sağ bacağınızı karnınıza doğru çekin 5’e kadar sayıp uzatın. Daha sonra sol bacağınızı karnınıza doğru çekin 5 e kadar sayıp uzatın. Son olarak her iki bacağınızı karnınıza doğru çekin 5 e kadar sayıp uzatın.
  Egzersizi yaparken bacaklarınızı ellerinizden destek alarak çekebilirsiniz. Bu egzersizi 10 tekrarla tamamlayın.
• * Medikallerden ve spor malzemesi satan yerlerden temin edebileceğiniz barfiks barını evinize mutlaka kurun. Hem yer kaplamayan hem de omurganın düzgünlüğüne oldukça katkısı olacak bir alettir. Barfiksten tutunarak ayaklarınızı boşluğa bırakın. 10 a kadar sayın ve ellerinizi bırakıp dinlenin. 10 tekrarla bunu tamamlayan. Ancak gün içinde sık sık tekrarlayın.
• * Ayrıca bireyin kol ve bacaklarını simetrik olarak kullanacağı sporların yapılması çok önemlidir. Özellikle yüzme skolyoz hastalarına oldukça faydalıdır. Kas kuvvetini ve esnekliğini artırırken omurganın düzgünlüğünü sağlar. Ayrıca suyun rahatlatıcı etkisiyle gevşeme sağlar. Bu yüzden düzenli olarak yüzmeye gidilmesini tavsiye ediyorum.

Skolyozda erken teşhis ve doğru tedavi şarttır. Doktor, fizyoterapist, hasta ve aile ortak hareket ederse kolaylıkla skolyozun üstesinden gelinebilir.