Aile terapisinin neden ve hangi durumlarda gerekli olduğunu anlayabilmek için öncelikle ailenin tanımına bakmak gerekir. Aile, davranış kalıplarından oluşmuş sosyal bir sistemdir ve bu sistemi oluşturan alt sistemler vardır; örneğin, anne, baba, çocuk, kardeş ve eş sistemi gibi… Peki ailenin terapiye ihtiyacı ne zaman ortaya çıkar? Sistem içindeki herhangi bir alt sistemin hayatını etkileyecek bir değişim, ailenin yapısını etkiler. Neredeyse her ailenin geçtiği varsayılan aile yaşam döngüleri ve bu her bir döngü evresi için ailenin kritik gelişimsel görevi vardır.

Örneğin; bu yaşam döngülerinden biri olan yeni evli çift evresinde, çiftin karşılıklı doyurucu bir evlilik kurmak ve hamileliğe, annelik ve babalık sözleşmesine uyum sağlamak gibi bir görevi vardır. Ergenlik çağında çocukları olan aile evresinde, özgürlük ve sorumluluk arasında denge oluşturulmalıdır. Orta yaşlı anne baba evresinde, çiftler evlilik ilişkilerini tekrar inşa etmeli, kendilerinden daha yaşlı ve genç kuşaklarla bağlarını sürdürmelidirler. Aile bu dönemlere özgü görevleri yerine getirme konusunda ve yeni evreye uyum sağlama konusunda zorluk yaşayabilir.

Aileye yeni bir bireyin katılması, bir aile üyesinin kaybedilmesi, boşanma, yeni bir yere taşınma, ekonomik durumun değişmesi, çocukların okula başlaması, evlenmesi, ebeveynlerin yıllar sonra yeniden tek başlarına yaşamaya başlamaları gibi her ailenin yaşayabileceği yeni durumlar aile sistemini de değişikliğe zorlar. Değişim konusunda dışarıdan gelen bu baskı sistemde stres yaratır ve bir süre sonra yeniden bir düzenleme yapılır, böylece ailenin güncel şartlarına daha iyi uyum sağlanmış olur. Aile üyeleri değişime, kimi zaman sağlıklı uyum sağlarlar kimi zaman ise işlevsel olmayan baş etme yolları bulurlar.

Nedir Bu Sağlıksız Baş Etme Yolları?

Örneğin, bir çocuk düşünün, tanısı tam olarak konulamayan ve zaman zaman hastaneye yatışını da gerektirebilen fiziksel bir rahatsızlığı var ve bu rahatsızlık daha çok annesi ve babasının ayrılmaya karar verdiği ve babasının evi terk ettiği zamanlarda nüksediyor. Ne çocuğun haberi var anne babayı bir araya getiren bu döngüden ne de ebeveynlerinin.

Ya da yetişkin bir kadın düşünün; kendini çocuklarına adayan bir anne, bir ev hanımı. Çocukları büyümüş ve farklı şehirlere üniversite eğitimleri için gitmişler, eşi çalışmaya devam ediyor. Panik ataklar yaşıyor son zamanlarda ve yanında kimse olmadan çıkamıyor dışarı. Bütün ailesi seferber olmuş onun için. Çocukları yaz tatilleri bitip okulları başladığı halde annelerini bırakıp gidemiyorlar yaşadıkları şehirlere. Ne kendisi farkında ne de çocukları bu durumun aslında yeni durumun yarattığı zorlanmaya karşı, işlevsiz bir başa çıkma yolu olduğunun ve aileyi eskisi gibi bir arada tutma amacına hizmet ettiğinin.

Ya da çocuğunun yavaşlığından şikayet eden ama o ettikçe çocuğunun daha da yavaş davranmasına neden bir anne, eşine karşı sürekli olarak küçük çocuğuyla ittifak içinde olan diğer eş, ailesiyle kendi kararlarını kendisi alabilmek ve bağımsız hareket edebilmek için sürekli olarak tartışan ergen, evdeki neredeyse bütün gücü elinde bulunduran 5 yaşında bir çocuk, vb…

Terapide ne yapılır?

Aile terapisiyle yapmaya çalışılan ailenin bütününün ele alınması, aile sisteminin incelenmesi, aile dinamiklerinin ortaya çıkarılması, terapiye ihtiyacı olduğu düşünülen aile üyesinin semptomlarının anlaşılması, ailede hiyerarşiyi düzenlemek, diğer bireylere karşı olan ittifakları fark etmek ve ortadan kaldırmak, sistemin sağlıklı işlemesine engel olan döngüleri saptayıp bunları değiştirmek ve aile içindeki iletişim sorunlarını ortadan kaldırmaktır.

Daha kısa sürede daha çok aile bireyinin sorunlarını çözmeye yönelik olması nedeniyle daha ekonomik olan ve bütüncül bakış açısı sayesinde terapiye olumlu yanıt oranı yüksek olan aile terapisi son yıllarda daha çok uygulanmakta ve bu alanda eğitim alan kişi sayısı da artmaktadır.

Terapi desteği almak için:
Ayşenur Moral: 0212 232 40 72
www.nisantasipsikoloji.com

(Merkezimizde yetişkin, çocuk ve aile terapisi desteği sağlanmaktadır.)