Vitamin ve protein değeri yüksek, yağ oranı diğer fıstık çeşitlerine göre düşük Antep fıstığı aslında kuru yemiş değil kabuklu bir meyvedir. Peki Antep fıstığı hakkında neler biliyorsunuz, bilmediğiniz bir şeyler var mı? Bu lezzetli yemişi sizler için araştırdık. İlk olarak ismi neden Antep fıstığı? Nerede ve nasıl yetiştiriliyor? Sayısız faydasının yanında zararları da olabilir mi? Antep Fıstığı kaç kalori, kullanım alanları ve günde ne kadar Antep fıstığı tüketilmesi gerektiğiyle ilgili her şey burada. Antep fıstığı ile ilgili ilginç bilgilerin yanında evde sağlıklı Antep fıstığı ezmesi nasıl yapılır tarifi de şimdi Yeşiltopuklar.com’da…

İsmi Neden Antep Fıstığı?

Sakız ağacıgiller ailesinin yenebilen kabuklu meyvesi Antep fıstığı, kimi bölgelerde Şam fıstığı olarak da anılır. Türkiye’de ekseriyetle Antep fıstığı olarak bilinmesinin nedeni, ülkemizdeki ilk fıstık işletmelerinin Gaziantep şehrinde kurulması ve Türkiye’ye dağıtımının da bu ilden yapılmasıdır.

Antep Fıstığı Nasıl Yetişir?

Antep fıstığının leylak rengindeki kabukları, içindeki meyve olgunlaştıktan sonra kırmızı ve sarı arası bir renge döner ve içindeki meyveyi almayı kolaylaştıracak şekilde ikiye ayrılır. Genellikle tazeyken toplanır. Kabuğu kızarmadan toplanan Antep fıstıkları, pasta, baklava, lokum ve genel tatlı yapımında tercih edilir. Ham olarak toplanan bu fıstıkta fire olur ancak bu fıstığın rengi koyu bir yeşildir. Standart bir Antep fıstığına göre de daha pahalıdır.

Antep fıstığının 4 türü bulunur. Bunların arasında, İran fıstığı olarak adlandırılan çeşit en çok yetiştirilen fıstıktır. İran fıstığının meyveleri diğer türlere göre daha iri ve etkidir. Ancak tadı biraz daha zayıftır. Ayrıca, yağ oranı da diğer türlere göre oldukça düşüktür. Fiyatı, diğer fıstık çeşitlerine göre daha ucuzdur.

Fıstığın, yağlı ve ince kabukları ona bambaşka bir tat verir. Bu kabuklar, yemişin cinsine göre fıstıktan kimi zaman kolay ayrılırken, kimi zaman fıstığa yapışmış vaziyettedir. Hem kabuklu hem de kabuksuz şekilde tüketilebilen Antep fıstığı, tuzlanıp kavrularak da yenebilir.

Antep Fıstığının Kullanım Alanları

Keskin bir tadı ve ayırt edici bir kokusu vardır. Diğer yemiş ve çerez çeşitlerine göre lezzeti de daha yoğundur. Bu sebeple, içine karıştırıldığı yiyecek ve tatlıların da aromalarını değiştirir.

Tatlılara, kimi zaman yemeklere de koymayı sevdiğimiz bu güzel yemiş, eczacılıkta öksürük şurubu içeriği olarak dahi kullanılmaktadır.

Antep Fıstığı Kaç Kalori?

Oldukça besleyici değer taşıyan Antep fıstığının en merak edilen özelliği de kaç kalori olduğu? İşte 100 gramı ve bir avuç miktarında bulunan kalori, karbonhidrat, lif, protein, yağ, kolesterol, vitamin, potasyum, kalsiyum ve demir miktarı ne kadar

İşte kabuklu Antep fıstığının 100 gram ve 1 avuç yani yaklaşık 40 gramında bulunan besin değerleri…

• Kalori: 100 gram → 560 kcal / 1 avuç → 224 kcal
• Karbonhidrat: 100 gram → 27.17 g / 1 avuç → 1.1 g
• Lif: 100 gram →10.6 g / 1 avuç → 4.2 g
• Protein: 100 gram → 20.2 g / 1 avuç → 8.1 g
• Yağ: 100 gram → 45.3 g / 1 avuç → 18.1 g
• Kolesterol: 100 gram → 0.0 mg / 1 avuç →0.0 mg
• A Vitamini: 100 gram→ 516.0 IU /  1 avuç → 206.4 IU
• C Vitamini: 100 gram →5.6 mg / 1 avuç → 2.2 mg
• Potasyum: 100 gram →1025.0 mg / 1 avuç  → 410.0 mg
• Kalsiyum: 100 gram →105.0 mg / 1 avuç → 42.0 mg
• Demir: 100 gram →3.9 mg / 1 avuç → 1.6 mg

Antep Fısıtığı Günde Ne Kadar Tüketilmeli?

Lezzeti ile bağımlılık yapan ancak bir o kadar da pahalı olan Antep fıstığı kabuklu bir meyvedir. Kilo aldırmayan bir meyve olan Antep fıstığı diyabet, kansızlık ve kansere iyi gelir. Ancak çok fazla tüketildiğinde hassas ciltlere zarar verebilir. Günde 10 adet Antep fıstığı sağlığımız için protein deposudur. Günlük yağ ihtiyacı için de 10 tane yeterlidir. B1, fosfor, vitamin ve protein için ise 100 gram Antep fıstığı tüketilmelidir.

Antep Fıstığının Faydaları Nelerdir?

Yılın her zamanı tüketilebilen bu besin kaynağının içeriğindeki vitamin ve mineraller sağlık için de oldukça faydalıdır. Gıda değerleri ve kalorisi yüksektir ancak fındık ve yer fıstığına oranla, yağ oranı daha düşüktür. Antep fıstığı, içinde barındırdığı A, B1, B2, C, E vitaminleri ile kalsiyum, bakır, demir, potasyum, magnezyum gibi mineraller sayesinde insan sağlığına birçok açıdan faydalıdır. Gelin bu faydalara madde madde bakalım:

• Antioksidandır: Bu sayede iç organları korumaya yardım eder ve vücudu birçok hastalığa karşı korur.
• Hastalık sonrası iyileştiricidir: İyileşme süresinin rahat geçmesini sağlar ve bünyeyi daha dirençli duruma getirerek bu süreyi kısaltır. Hastalık sonrası iyileşme dönemlerinde vücudun en iyi dostlarından biridir
• Kolesterol seviyesini düşürür: Doymamış yağ oranı yüksektir. Kolesterolü yükseltmez aksine kandaki kolesterol seviyesini düşürmeye yardım eder.
• Enerji deposudur: İçeriğindeki karbonhidrat sayesinde gün içinde zinde hissetmeye yardım eder, açlığa ve halsizlik hissine engel olur. 100 gram Antep fıstığında, vücudun günlük protein, B1 vitamini ve fosfor ihtiyacının yüzde 35’i bulunur. 100 gram Antep fıstığında 4 gramlık bir posa bulunur.
• Besleyicidir: Posa miktarı açısından, pirinç, patates ve buğdaya göre 10 kat üstündür. Sığır etinden, protein açısından 2 kat, fosfor açısından da 4 kat üstündür. Herhangi bir sağlık sorunu nedeniyle et yemesi yasak olanlar ya da vejetaryenler protein ihtiyaçlarını Antep fıstığı ile karşılayabilirler.
• Kalp sağlığını korur: İçerdiği “resveratrol” isimli antioksidan madde ile kronik kalp rahatsızlıklarını ve kanser riskini azaltır. Bir nevi kalp ilacı vazifesi görür.
• Akciğer ve Karaciğer dostu: Akciğerde oluşabilecek enfeksiyonları ve iltihapları olumlu yönde etkiler. İyi bir iltihap temizleyicidir. Göğsü yumuşattığı gibi, ağrıları da hafifletir.
• Öksürüğe iyi gelir: Ezilip balla karıştırılarak içilirse öksürük için daha etkili hale gelir. Bronşiti keser. Balgam söktürür.
• Mide asit oranını dengeler: Mide problemlerine karşı faydalıdır. Mide kanserine yakalanma olasılığını minimuma indirir.
• Böbrek sağlını korur: Böbrekte meydana gelebilecek sağlık sorunlarını gidermeye yardım eder, böbrek ağrısını hafifletir. İçeriğinde ki E C ve B vitamini böbrekte oluşan kumların rahat dökülmesini sağlar. Safra kesesinde taş oluşma riskini azaltır.
• Şeker hastaları da tüketebilir: İnce bağırsaklardaki glikoz emilimini azaltır ve kan şekerinin yükselmesine engel olur. Yapısındaki lipitlerin birçoğu monounsature yağ asidi içerir. Bu nedenle, buğdaya göre kan şekerini yükseltme yönünden çok daha az risk taşır.
• Felç geçirme riskini minimuma düşürür: İnsülin direncini düşüren Antep fıstığı beraberinde basıncı düşürerek felç, inme ve yüksek tansiyon riskini de azaltır.
• Sindirim sistemi için faydalıdır: Sindirim sistemiyle ilgili kanser hastalıklarına yakalanma riskini de azaltır.
• Sinir sistemini korur: depresyonun etkilerini azaltır ve kişiyi dinçleştirir.
• Cilt sağlığı için yararlıdır: İçeriğindeki yağlarla, makul miktarlarda tüketildiğinde cilt sağlığı için yararlıdır.
• Göz sağlığını korur:  Lutein ve zeaksantin maddeleri sayesinde göz içindeki sıvı miktarını arttırarak katarak ihtimalini önlerken, görme yetisini de güçlendirir.

Antep Fıstığının Zararları Nelerdir?

Her yiyeceğin olduğu gibi, Antep fıstığının da aşırı tüketim sonucu meydana gelebilecek zararları vardır. Tabii bu durum, bu yemişi tüketen kişinin sağlık durumuyla da çok yakından ilgilidir. Bu zararları sıralayacak olursak…

• Antep fıstığı kolesterol problemi olan kişiler için uygun bir kuruyemiş değildir. Kolesterol hastalarının Antep fıstığını doktorlarına danışarak ve az miktarlarda tüketmeleri gerekir.
• Fıstık çeşitlerinin tamamının içeriği yağlıdır. Antep fıstığı da yağlı olması sebebiyle kilo alımını tetikleyebilir, sivilce ve benzeri cilt sorunlarını meydana getirebilir.
• Hamilelik sürecindeki kadınların aşırıya tüketmesi de çeşitli sağlık problemleri doğurabilir.
• Cildi hassas olan kişilerde alerjik reaksiyona yol açabilecek yemişlerden biridir. Kişinin alerji testi yapıp antep fıstığına karşı reaksiyon gösterip göstermediğini öğrenmesi yerinde olacaktır.
• Çok fazla tüketildiğinde mideyi bozup ishale sebep olabilir.

Antep fıstığı ile ilgili ilginç bilgilere geçmeden önce Antep fıstığı ezmesi tarifini hemen verelim. Evde Antep fıstığı ezmesi nasıl yapılır? Gelin birlikte bakalım…

Antep Fıstığı Ezmesi Tarifi

Malzemeler:

• 100 gram Antep fıstığı
• 150 gram pudra şekeri
• 1 çay bardağının üçte biri oranında su

Hazırlanışı: Öncelikle Antep fıstıklarını daha lezzetli olması için fırında güzelce kavurup, blenderden geçiriyoruz. Su ve pudra şekerini ilave ederek blenderı tekrar çalıştırıyoruz.. Karışımı derin bir kaba alarak hamur gibi bir müddet yoğuruyoruz. Ardından streç folyoya sarıp, rulo yaparak buzdolabına dinlendirdikten sonra dilimleyerek servis ediyoruz.

Antep Fıstığı ile İlgili İlginç Bilgiler

Antep fıstığı yeşil ve leylak renklerini içeriğindeki antioksidanlara borçludur. Çeşitli ülkelerde “gülen fıstık”, “mutlu fıstık” ve “yeşil badem” isimleriyle de bilinir.

Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu; Adana ve Gaziantep bölgesinde yaşayanların çok fazla kebap ve et tüketmelerine karşın Konya’da yaşayanlara göre daha az kalp krizi geçirmesinin nedenlerinden birinin Antep fıstığı olduğunu belirtmiştir.

En lezzetli Antep fıstığı sanılanın aksine en iri olan değildir. Küçük ve kabuğu başlangıç yerinden ayrılmış durumdaki Antep fıstığı daha makbuldür. Bu, içindeki yemişin çok şişip olgunlaştığını ve o sert kabuğu çatlattığını gösteren bir işarettir. Bu nedenle Antep fıstığı alırken çatlama yerine dikkat etmek gerekir. Yalnızca uç kısmı çatlamış olan fıstık standart bir fıstıktır. İri olan Amerikan, İran ve Siirt fıstıkları ise diğerlerine göre daha lezzetsizdir. Gıda sektöründe hammadde olarak tercih edilirler.

Antep fıstığı toplandıktan sonra da oksijen tüketip karbondioksit açığa çıkarmaya devam eden besinlerdendir. Bu nedenle, taşınma esnasında iyi havalandırma yapılmazsa, saklandığı depoya ya da kapalı bölmeye giren insanların zehirlenmesine sebep olup hayati riskler oluşturabilir. Aynı zamanda, basınç söz konusu olduğunda, yanmaya meyillidir. Bu da, Antep fıstığının kargocular tarafından çabuk yanan maddeler listesine alınmasına yol açmıştır.
Kendiliğinden olgunlaşıp çatlayan ve ağaçtan kendi kendini atan Antep fıstığı en kaliteli fıstık olarak kabul edilir ve diğerlerine göre daha lezzetlidir. Bu daha pahalı olması durumunu da beraberinde getirir. Kendiliğinden olgunlaşıp çatlayan Antep fıstığına Gaziantep ve çevresinde “ağaç altı” ve “çıtlak” denir. Bu fıstıklar diğer fıstıklardan ayrı toplanır ya da tüm mahsul toplandıktan sonra, içinden tek tek ayıklanır.

Karışık kuruyemişler içinde bademle birlikte en hızlı tükenen kuruyemiştir. Kavurmak için fırın değil tava kullanılmalıdır. Fırın, en taze fıstığı bile yakıp kömüre çevirebilir.

Oldukça değerli bir besin olması nedeniyle, “yeşil altın” takma adını almıştır. Gaziantep’te yatırım aracı olarak görülmeye başlanmıştır. Öyle ki, birçok insan arazi veya ev almak yerine fıstık alıp stoklamıştır.