Pek çoğumuz çocuk oyunlarının eğlenceli fakat amaçsız olduğunu düşünme eğilimindeyiz . Gerçekte ise çocuklar oyunda duyu-hareket ve biliş becerilerinin bir çoğunu vurgular ve denetlerler . Çocuklar , oyunlar ile birlikte kavramları , toplumsal farkındalığı ve toplumsal davranışı geliştirirler .

Çocukların okulda , bahçede , parkta koşma ya da atlama gibi basit davranışları bile eşgüdümlerinin ve dengelerinin artmasına neden olmaktadır ! Bunların yanısıra , havada sopa çevirme , uzun değnekler üzerinde yürüme , bisiklete binme gibi etkinlikler de çocukların gelişimine büyük katkılar sağlar .

Çocuklar , oyun oynarken birçok bilişsel beceriyi de geliştirirler . Karar verme , bellek , strateji , gözlem , mekansal akılyürütme , problem çözme ve yaratıcı düşünme bu önemli bilişsel kazanımlardan bazılarıdır . Birçok masa oyunu , örneğin kızma birader gibi , harfleri , sayı ve renkleri tanımayı , hecelemeyi ve okumayı da geliştirmektedir .

Çocuklarla yapılan çalışmalarda , oyun oynayan çocukların , problem çözme becerisi konusunda çok daha başarılı olduğu ortaya çıkmıştır . Özellikle de yaratıcı düşünme gerektiren , karmaşık durumlarda oyun becerisi gelişmiş çocukların çok daha başarılı olduğu da görülmüştür .

Yapı kurmayı , dikiş dikmeyi , sanat malzemelerini hatta yiyecekleri içeren yapılandırılmamış etkinlikler çocukların yaratıcılığını besler ve dil gelişimine de katkıda bulunur . Nihayetinde gelişim bir bütündür ve gelişimin bir alanında oluşan değişim , tüm gelişimi de etkilemektedir . Oyun gibi etkinlikler gelişimin tüm alanlarına hemen hemen hitap eden bir yapıya sahip olduğu için gelişime de önemli katkılar da bulunmaktadır . Örneğin ; kumla , suyla , buzla , yapraklarla ve çamurla oynamak çocuklara madde ilişkilerini keşfetme olanağı verir . Bir çocuğun annesi ve babasıyla parkları araştırması , yürüyüşe çıkması , balık avlaması , hatta işe gitmesi çocukların sürekli olarak hayata dair yeni kavramlarla karşılaşmalarını sağlamaktadır . Bunun beraberinde evde de buna benzer etkinlikler yapılarak çocukların gelişimine katkıda bulunulabilir . Sofra kurma , bulaşık yıkama , fırın kullanma , yeni bir bebeğe bakma , kar kürme , araba yıkama , evi süpürme gibi işlerde ‘‘ yardım etme ’’ de aynı etkiyi yapmaktadır . Bazen , bir yetişkini sadece arabaya benzin alırken izlemek bile – özellikle yetişkin , çocuğun sorularını yanıtlamaya zaman oluşturuyorsa ve hassasiyet gösteriyorsa – çocuğun bilişsel gelişimini uyarabilir .

Bazen anababalar pahalı ve yaratıcı bir oyuncak satın alır , ama çocuklar o oyuncağın sadece kutusu ve ambalajıyla ilgilenir . Oyuncak konuşabilir , hareket edebilir , ışıklarını yakabilir ve başka yarım düzine şey yapabilir fakat çocuğun bilişsel yaratıcılığını uyaramaz . Kutu ve ambalaj ise , sunduğu birçok olasılıkla bunu başarabilir . Mesela , topaçları düşünün ! Bu ve buna benzer pek çok basit oyun ve oyuncağın , pahalı oyuncaklardan çok daha etkili olduğunu göreceksiniz !

Çocukların oyun dünyasında sadece oyuncaklar değil , oyunlarına katılan yetişkinlerin rolü de oldukça önemlidir . Pek çok araştırmacı , bazı anababaların çocuklarına oyuncak ve harçlık verme , fakat onlarla seyrek iletişim kurma eğilimini tartışmıştır . Bütün gün çalışan , eve geldiklerinde yorgun olan anne ve babalar çocuklarıyla oynamayı haftasonuna kadar erteleyebilirler . Hatta bazen hiç oynamayabilirler . Böyle bir durumda yapılması gereken , her ne kadar yoğun bir tempoda çalışılsa da , çocukla günde en az onar dakikalık periyotlarla bile olsa oynamaya çalışmaktır . Bu , bazı ev işlerini birlikte yapmak , bir öykü okumak ya da karşılıklı top oynamak gibi basit etkinlikler içerebilir .

Oyun oynayan çocukların , toplumsal gelişiminin de çok fazla ilerlediği görülmektedir . Toplumsal etkileşime imkan veren en uygun zeminlerden bir tanesi şüphesiz oyun etkinlikleridir . Özellikle de 2-6 yaş arasındaki çocukların tipik karakteristiği olan benmerkezci düşünceleri değiştirmeleri ve sorgulamaları bakımından önemlidir . Çocuklar , başkalarıyla iletişim kurmak , oynamak , paylaşmak , onlara bir şeyleri açıklamak , hatta onlarla birlikte yaşamak zorunda kaldıklarında sık sık başkasının bakış açısını , gereksinimlerini ve duygularını dikkate almak zorunda kalırlar . Başka insanların da düşünceleri olduğunu , duyguları olduğunu fark etmeye başlarlar . Çocuklar , kendi yollarının tek yol olmadığını en iyi toplumsal etkileşim ile öğrenirler .

Çocukların , uyanır uyanmaz ‘‘ hadi oyun oynayalım mı ’’ istekleri karşısında bazen çaresiz kalsak da , mümkün mertebe onlarla birlikte oynamaya zaman ayırmak oldukça önemlidir . Çocuklara oyuncak almaktan da öte , çocuklarla birlikte oynamak , onların oyunlarını , dünyalarını birlikte paylaşmak , gelişimleri için çok daha değerlidir . Belki biz yetişkinler için de öyle ! Onlara zaman ayırdıkça , aslında kendimize de psikolojik yatırımda bulunuyoruz , rahatlıyoruz ve hatta gülümsüyoruz , içten ve samimi bir şekilde hem de ! Koşuşturmayla geçen koskoca bir günün ardından , onlarla birlikte oyun oynamanın , biraz olsun çocuklaşmanın kime zararı olur ki ..?