HİPERTANSİYON (YÜKSEK TANSİYON VE BESLENME)

Tansiyon, kanın damar duvarını zorlamasıdır .Yüksek tansiyon da çeşitli nedenlerle bireylerin damarlarının daralması sonucunda, kan damarlarının duvarlarında normalden yüksek kan basıncının meydana gelmesidir.

Kan basıncı (veya tansiyon) iki ölçümle ifade edilir:

• Sistolik basınç (büyük tansiyon)
• Diyastolik basınç (küçük tansiyon)

Sistolik kan basıncının (büyük tansiyon) 120 mmHg ve diyastolik kan basıncının (küçük tansiyon) 80 mmHg olması en uygun tansiyon değeridir. Kan basıncının 120-129/80-84 mmHg olması normal, 130-139/85-89 mmHg olması yüksek normal tansiyon olarak adlandırılır. Kan basıncının 140/90 mmHg’nın üzerinde olması hipertansiyondur. Tansiyon sürekli olarak takip edilmelidir. Özellikle birkaç hafta tansiyon 140/90 civarında seyrediyor ise bu bireyin risk altında olduğunu göstermektedir.

Hipertansiyon felç, böbrek hastalıkları ve koroner kalp hastalıkları için önemli risk faktörüdür. Hipertansiyonlu kişilerin koroner kalp hastalığına yakalanma olasılığı normal tansiyonlulardan 3- 4 kat, felç geçirme oranı 7 kat daha fazladır.

Yüksek kan basıncının yani hipertansiyonun tedavisi ise ilaç, diyet ve fiziksel aktiviteyi de kapsayan yaşam tarzı değişikliğidir.

Hipertansiyon için risk faktörleri nelerdir?

-Kalıtım (Ailesinde hipertansiyon olan kişiler)
-Şişmanlık
-Yanlış ve düzensiz beslenme
-Stres
-Sigara
-Diyabet (Şeker hastalığı)
-Alkol
-Fiziksel aktivite eksikliği

Hipertansiyon hastalığının sağlığımız üzerindeki etkileri nelerdir?

-Arteriyoskleroz (Damar sertliği)
-Kalp büyümesi ve kalp yetmezliği: Bu daralan damarlardan kanı geçirebilmek için kalp daha fazla çalışır. Sürekli yüksek basınçta kan pompalamak zorunda kalan kalbin, kasları büyür ve kalınlaşır, bir müddet sonra da kalp yetmezliği gelişir.
-Kalp krizi
-Böbrek hasarı, idrarın atılamaması
-Felç ve beyin kanaması
-Görme bozuklukları

Hipertansiyonla Baş Etme Yolları Nelerdir?

1. İdeal vücut ağırlığı korunmalıdır.

– Vücut ağırlığındaki her %10’luk artış tansiyonda 7mmHg’lık bir artışa neden olmaktadır. Bu yüzden kişi, olması gereken kiloyu korumalı, fazla kilosu var ise mutlaka Diyetisyen gözetiminde kilo vermelidir.

2. Tuz ve sodyum tüketimi azaltılmalıdır.

– Salam, sucuk, pastırma gibi şarküteri ürünleri, hazır gıdalar ( hazır çorbalar, hazır et suyu/tavuk suyu tabletleri vb.) kullanılmamalıdır.

– Aşırı tuz ve tuzlu besinler ( konserveler, turşular, hazır besinler, salamura besinler, tuzlu kuruyemişler gibi) tüketilmemelidir.

– Sodyum alımını bu düzeylerde tutmak için yemekler tuz konmadan pişirilmeli, ekmeğin de az tuzlu olmasına özen gösterilmelidir.

– Maydanoz, nane, kekik, dere otu gibi tat verici ve baharatların yemekte kullanımı, tuzun eksikliğini giderecektir.

3. Sebze ve meyve tüketimine önem verilmelidir.

– Sebze ve meyve tüketimi az olan veya hiç olmayan bireylerde yüksek tansiyon riski daha yüksektir. Bu sebeple günde 5 porsiyon sebze ve meyve tüketimine özen gösterilmesi çok önemlidir. Çünkü sebze ve meyvelerde bulunan potasyum, kan basıncının dengelenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle domates, patates, muz ve portakal gibi meyve ve sebzelerin tüketilmesi önemlidir.

4. Her gün yeterli miktarlarda süt, yoğurt ve peynir tüketilmelidir.

– Süt, yoğurt ve peynirde bulunan kalsiyum(Ca) ve magnezyum(Mg) kan basıncının düzenlenmesine yardımcıdır. Bu nedenle süt ve süt grubu besinlerin günlük besin tüketiminde önemli bir yeri vardır.

5. Sigara ve alkol tüketilmemelidir.

– Sigara ve alkol hücrelere zarar veren maddelerin oluşumunu hızlandırıp kan basıncının artmasına neden olur.

6. Kahve sınırlı miktarda tüketilmelidir.

– Kahve, kan basıncında birkaç saat süren 5-20 mmHg’lik yükselmelere yol açtığından sınırlı miktarda tüketilmelidir.

7. Maden suyu tüketimine dikkat edilmelidir.

– Maden suyu, içerdiği mineraller dolayısı ile böbrek ve tansiyon hastaları için zararlı olabileceğinden tüketimine dikkat edilmeli; mümkün olduğunca tüketilmemeye çalışılmalıdır.

8. Fiziksel aktivite arttırılmalıdır.

– Düzenli egzersiz kan basıncını azaltır. Araştırmalar düzenli egzersizin hafif ve orta derecede hipertansiyonda kan basıncını ortalama 10 mmHg düşürdüğünü göstermektedir. Bu miktar kan basıncı ilaçları ile elde edilen etki ile benzerdir. Ancak uzun dönemde sağlanacak faydalar çok daha fazladır.

– Yüksek tansiyonlu kişiye önerilen yüzme, yürüyüş, jogging, bisiklet ve kayak gibi sporlardır. Dirençli egzersizler olarak bilinen ağırlık kaldırma hareketlerinden uzak durulması gerekmektedir.