İlk çocukluk dönemi 2-6 yaş arasını kapsayan son derece önemli bir zaman dilimini ifade etmektedir . Pek çok araştırma aynı sonuca varmıştır ki , bu dönemde bazı yaş aralıkları kritik yaşlardır . Bu kritik yaşlardan bir tanesi 2.5 yaş , diğeri ise 5 yaş olarak karşımıza çıkmaktadır .

İki Buçuk Yaş

Bu dönem çocuklarda bir geçiş dönemi , aynı zamanda bir dönüm noktasıdır . Bu dönemde sinir sistemi hala gelişmeye ve olgunlaşmaya devam etmektedir . Tipik olarak , bu dönemde çocukların özerklik duyguları da hızla gelişmektedir .

2.5 yaş çocuklarında psikomotor gelişim kaba düzeyde gelişmişken , ince motor kas gelişiminde sınırlılıklar vardır . Bu nedenle çocuklar bu dönemde hala biraz dengesiz yürümeye ve hareket etmeye devam etmektedirler .

Bu dönem çocuklarının gevşeyip , uyumakta zorluk çektiğini görmekteyiz . Ancak uykuya daldıklarında da , uzun süre uykuda kalabildikleri görülmektedir . Yine idrar yollarını kontrol eden kaslarını gevşek bırakmamaları sebebiyle , idrarını uzun süre tutabilmektedir .

Bu dönemde görülen hareket sistemindeki yetersizlik , çocukların dengesizliğini ve eylemlerindeki olağan beceriksizliklerini açıklamaktadır . Bu geçiş dönemi çocuklara psikolojik anlamda da zor gelmektedir . Tutucudurlar ve her yeniliğe itiraz etme eğilimi gösterirler . Her şeyin alışık olduğu düzende devam etmesini ve alışık olduğu bir şekilde yapılmasını tercih ederler . Bu evrede anne ve babaların göstermesi gereken en uygun tutum , belirli sınırlar içerisinde , çocuğun ‘‘hükümdarlığını’’ sürdürmesine izin vermektir !

2.5 yaş , çocuklar için , gelgitlerin yaşandığı bir dönemdir . Aynı zamanda bu dönemde başlayan tuvalet eğitimi de çocukların yaşadığı gelgitleri arttırmaktadır . Çocuklar , dönemin verdiği etkiyle zaman zaman farklı kutuplarda davranış özellikleri gösterebilirler . Mesela aşırı hareketliyken neredeyse tembelliğe varacak hareketler göstermek , atılganken bir anda utangaç bir hal almak , aldırmaz görünürken bir anda güçlü bir sahiplenme duygusu taşımak gibi . Bu dönem çocukları size çok aç olduğunu söyleyebilir fakat yemek yedirmek istediğinizde bunu şiddetle reddedebilir . Çığlık çığlığa ağlarken , bir anda mırıldanma düzeyinde bir monolog gösterebilir . Tüm bu zıt davranış örüntüleri çocuğun kişiliği ile ilgili değil , tamamen olgunlaşma düzeyi ile ilgili bir durumdur . Çocuk fiziksel , psikomotor ve zihinsel olarak olgunlaştıkça bu durum olumlu bir ivme kazanacaktır .

Sonuç itibariyle 2.5 yaş , çocukların dengesizlik , kararsızlık ve aykırılık dönemidir . Bu dönemde çocuğun gelişimsel özelliklerinin farkında olunmalı ve bu doğrultuda bir bakım çocuğa sunulmalıdır .

5 Yaş

5 yaş çocukları daha mantıklı çocuklardır . İfadeleri kesin ve nettir . Çocukların liderlik ruhunu kazanması ve bir işi başlayıp bitirebilecek bir altyapıya sahip olması da bu dönemde görülmektedir . 4 yaş çocuğunun hareketliliği yanında , 5 yaş çocukları ne zaman durması gerektiğini bilen çocuklardır .

5 yaş çocukları gösterişe pek itibar etmeyen çocuklardır . Kas hakimiyeti gelişmiştir . Düzgün ve sıralı cümleleri ile kişisel ve sosyal ilişkilerini arttırmayı başarabilen çocuklardır . Bu çocuklar , 4 yaş çocuklarına göre , toplumla daha iyi bir uyum ortaya koymaktadırlar . Kendisiyle ve çevresiyle tutarlı olmayı tercih ederler . Kritik durumlarda soğukkanlı davranabilir , evin adresini bilebilir . 5 yaş , ilk çocukluğun ve kişiliğin temel yapısının tamamlanma aşamasıdır ve bu dönemde çocuklar büyük ölçüde pek çok gelişimsel olgunluk düzeyine de erişmiş görünmektedirler . Bu dönem çocukları eve adeta sığmazlar . Anaokulu çok daha önplana çıkmakta ve onlarda heyecan duygusu yaratmaktadır .

Bu çocuklar giysilerine özen göstermeyi severler . Aileleriyle birlikte huzurlu vakit geçirebilirler . Özbakım becerilerini kendileri artık rahatlıkla yapabilirler . Kendinden emin , şekilci ve uyumlu çocuklardır . Doğru ve yanlışı ayırmaya başlarlar . Ancak kuralların farkına varmak konusunda hala biraz eksiktirler . Dikkatli ve kararlıdırlar . Nazik bir dost havasına bürünmüşlerdir . Üstün bir insan değilse bile , o üstün bir çocuktur . 5 yaş çocukları , 3 yaşın donanımlı hali olarak da tanımlanabilir .

5 yaşındaki çocuklar kasları üzerinde daha fazla denetime sahiptirler fakat yine de ince motor kaslarda sınırlılıklar bulunmaktadır . Okul öncesi olan 5 yaş çocuklarının , yetişkin olmalarına uzun zaman olmasına rağmen kimi zaman bir yetişkin gibi de davranıyor olabilirler .

Bu dönem çocuklarının etkinlikleri desteklenmeli ve girişimcilik duyguları yüreklendirilmelidir . Bu dönemin başarılı atlatılması , çocukların okul döneminde de başarılı olmasının temelini oluşturacaktır.

Mutlu bir ilk çocukluk , sağlıklı bir yetişkinliğin de temelidir !