İş başvurusu, iş görüşmesi, mülakat, işe alım v.s özellikle o işi istiyorsanız oldukça stresli bir süreçtir. İlk olarak özgeçmiş hazırlayıp başvuru yapmak ile başlar. Tüm detaylarıyla özgeçmişinizi teslim ettikten sonra ise büyük bekleyiş başlamış olur. Mülakata çağrılmak için beklediğiniz kısa/uzun onca zamandan sonra büyük güne hazır mısınız?

İnsan kaynakları alanında etkin mülakat tekniklerinin gelişmesiyle birlikte personel adayları pek çok görüşmeye tabii tutulabiliyorlar. Görüşme sayılarının fazlalığı sebebiyle adaylara ayrılan sürelerde kısıtlanıyor. Bir adayın kendisine ayrılan bu kısıtlı zamanda hem mesleki deneyim ve birikimini hem de kişisel özellikleriyle ilgili bilgileri karşı tarafa etkili bir şekilde aktarması beklenir. Mesleki tecrübelerinizin ve kişiliğinizin o iş için uygunluğunun yanında pek çok etmen açısından da o kurumun kültürüne uygun olması önemlidir. İnsan kaynakları uzmanını etkileyebilmek ve iyi bir imaj oluşturabilmek için adayların nelere dikkat etmesi gerekiyor?

İmaj, fiziksel ve kişisel özelliklerin bir karışımıdır ve kişin reklamıdır. Terminolojik olarak ise imaj, bir kimse veya nesnenin zihinde oluşan tasarısıdır. Piaget’e göre imaj ise, özne tarafından aktif bir yeniden inşaadır. Kişiler, ürünler veya kurumlar hakkında zihinlerde olumlu veya olumsuz imajlar oluşur. İmajlar kişilerin algısına göre şekil alabilir. Bir ortamda karşı tarafın zihninde ve/veya kurumun temsilcisinin zihninde oluşabilecek imajlar kaçınılmazdır. İyi bir imaj oluşturabilmek için iş görüşmesine gitmeden önce görüşmeyi yapacak kişi/kişiler ve kurum hakkında bilgi sahibi olarak hazır halde gitmek önemlidir. İş görüşmesinde, yeterli niteliğe sahip olmasanız da hatta sizden daha iyi niteliklere sahip başka bir aday bulunsa da olumlu imajınız sayesinde o iş veya başka bir pozisyon için tercih edilebilirsiniz. İmajınızın özgün ve samimi olması kendinize olan güveninizi pozitif etkileyecektir. Kişisel imajı belirleyen faktörlerden bazıları şunlardır; kıyafet seçimi, sözlü ve sözsüz iletişim, dinleme becerisi, sunum, karakter, özgüven, mesleki birikim ve deneyim v.b. İmaj, algılanandır o halde çevrede gördüğümüz her şey imaj açısından değerlendirilebilir. Her şeyin imaj açısından değerlendirilebilir olmasından hareketle bir iş görüşmesinde iyi bir izlenim vererek olumlu imaj nasıl oluşturursunuz ve o istediğiniz iş nasıl sizin olur? İşte 5 altın kural;

Kıyafet Seçimi: Biliyoruz ki, profesyonel görünmenin gücü küçümsenemez! İş görüşmenizde insan kaynakları uzmanının sizi kıyafetinizle değerlendirmeyeceğini düşünüyorsunuz, yanılıyorsunuz. Her kurumun bir kimliği vardır ve kimliğine göre de kıyafet tercihi. İş görüşmesine gideceğiniz kurumu önceden araştırarak o ortama uygun ve kendinizi rahat hissedebileceğiniz en uygun kıyafeti tercih etmeniz gerekir. Kendinize uygun olduğunu düşündüğünüz kıyafet, en iyi taşıyacağınız kıyafettir! En temel nokta temiz ve ferah bir görünüme sahip olmanızdır. Ütüsüz ve lekeli bir elbise veya yağlı saçlar ne kadar bilgili ve tecrübeli olsanız da kişisel imajnızın olumsuz algılanmasına sebep olacaktır. Spor veya resmi giyinilen bir kurumda günlük akışta tercih edilen kıyafet seçiminden biraz daha şık kıyafetle iş görüşmesine gitmek daha profesyonelce bir tercih olur. Görüşmeye gideceğiniz kurumun kıyafet tercihi ile ilgili bilgi sahibi değilseniz resmi bir kıyafet seçmeniz, spor bir kıyafet seçmenizden daha isabetli bir tercih olacaktır. Profesyonelliğinizi insan kaynakları uzmanına yansıtabilmeniz için günlük hayatınızda olduğunuzdan biraz daha şık ve özenli olmanız yeterli olacaktır.

Kadınlar İş Görüşmesinde Ne Giymeli?

Kadınların hemen her ortamda kıyafet seçenekleri erkeklere nazaran daha fazladır. Ancak bu durum kolaylıktan ziyade akılları karıştırabilir. Kurumsal bir firma ile iş görüşmesine gidecekken kadınlar, etek&ceket, elbise&ceket, pantolon&ceket gibi ceketle kombinlenecek tercihler yapabilecekleri gibi sadeliği ve şıklığı temsil eden tek parça olarak kullanabilecekleri klasik elbiseleri de tercih edebilirler. Renk seçimlerinde daha nötr renkleri (siyah, lacivert, gri, gibi) kullanabilirler. Takımlarını sade ve desensiz bir gömlek veya bluz ile tamamlayabilirler. Takımı veya elbiseyi tamamlayacak ayakkabıların ise fazla topuklu olmamasına dikkat ederek takıma uyumlu renkte seçilmesi kıyafet bütünlüğü açısından son derece önemlidir. İş görüşmesinin yapılacağı firma kurumsal değilse veya daha küçük bir işletme ise yine ceket kombinleri tercih edilebilir. Ancak bu sefer blazer ceket olarak isimlendirilen günlük kullanımı da olabilen bir tercih yapılabilir. Mevsimine göre kazak, hırka veya bluz etek, pantolon kombinleri ile tek parça elbise seçimleri de tercih edilebilir. Burada dikkat edilecek olan nokta yine daha nötr renkler ve hareketli kesim veya desenlerin kullanılmamasıdır.

Erkekler İş Görüşmesinde Ne Giymeli?

Erkek adayların iş görüşmesine giderken kıyafet tercihlerini belirleyecek olan firmanın kurumsallığıdır. Eğer ki kurumsal bir firmada görüşmeniz varsa tercih etmeniz gereken takım elbisedir. Özellikle takım elbise ve kullanılacak olan gömleğin ütüsünün titizliği görüşmeyi gerçekleştirecek olan uzmanının dikkatinden kaçmayacaktır. Siyah, gri (antrasit, açık gri gibi tonlar) veya lacivert gibi nötr renkler ile takımı tamamlayacak uygun renkte uzun kollu bir gömlek tercih etmek gerekir. Kravat ise önemli bir detaydır ve takım elbiseyi bütünlüğe eriştirir. Kravat seçerken yine takım ile renk uyumuna dikkat edilmeli mümkün olduğunca desensiz veya sade desenli mesela çizgili modeller tercih edilelidir. Ayakkabı ve çorap seçiminde takım elbiseye uygun model ve renkte bir ayakkabı seçilmelidir. İş görüşmesinin gerçekleşeceği firma eğer ki kurumsal değil, küçük bir işletme ise blazer ceketinizi gömlek ve kanvas/kumaş pantolon ile tamamlayabilirsiniz. Mevsimine göre ceket kullanmayabilirsiniz. Ama bu durumda ne olursa olsun yine de gömlek tercih etmeye dikkat edin. Tshirt ve kot pantolon ile görüşmeye gitmeniz ne kadar spor kıyafetlerin tercih edildiği bir kurum da olsa ilk izleniminiz ile ilgili olumlu sonuçlar vermeyecektir. Ayakkabı tercihi ise yine kıyafet seçiminiz ile uyumlu ve temiz olmalıdır.

İş görüşmesine giderken bazı hatalara da düşmemeniz gerekir. Bunlardan bazıları; spor kıyafetler, frapan tercihler (aşırı dar veya kısa, derin yırtmaçlar, transparan, v.s.), abartılı aksesuar ve saç modelleri, ütüsüz ve kirli kıyafetler, boyasız veya bakımsız ayakkabılar, üzeri yazılı veya sloganlı tshirtler, yoğun desenli kıyafetler v.s. dir.

Beden Dili: İş görüşmesi bekleme odasındayken başlar. Pek çok yetkili bekleme odasında bekleyen adaylarla ilgili sekretaryadan bilgi alırlar. Gergin bekleyiş anında beden duruşunuzun bozuk (baş önde eğik, iki büklüm veya yayılarak oturmak) olmamasına dikkat edin. Hem bekleme odasında hem de görüşme esnasında sırtınız ve beden duruşunuz dik olmasına özen gösterin. Geriye yaslanmak, kolları birleştirerek oturmak, genelde olumsuz izlenime sebebiyet verebilir. Genellikle adaylar görüşmenin stres ve heyecanıyla ellerini nereye koyacaklarını bilemezler, bu durumda elleri masanın üzerinde tutara, ellerinizin hareketini kontrol edebilmek için bir kalem alabilirsiniz. Konuşurken mimik ve el hareketleri kullanmaktan kaçınmayın. Samimi bir şekilde tokalaşın, karşı tarafın elini gevşek veya aşırı sıkmayın, göz teması kurun. Hangi ortamda olursa olsun hafif bir tebessüm etmenin açamayacağı kapı yoktur. Unutmayın ki ilk izlenimin %93’ünü beden diliniz oluşturur. Somurtmak, sert bakışlar, donuk bir yüz ifadesi duygudurumunuz ile ilgili olumsuz bilgiler verir. Bu nedenle sıcak, samimi bir gülümsemeyi ihmal etmeyin.

Soru Sorun: İş görüşmesi sadece adayların üzerinde yapılandırılmamalı, adaylarda kurum hakkında bilgi sahibi olabilmelidir. Biraz merak bu noktada zararlı olmaz. Adaylar da meraklı ve ilgili tavırlarıyla görüşülen konularla ilgili sorularını uygun üsluplarda iletebilmelidir. Soru sorabilmek, uygun ortam ve uygun şekilde olduğunda karşı tarafta olumlu izlenim bırakacaktır.

Randevuya Zamanında Gitmek: Randevu saatinden önce gitmek, sorumluluk bilincinin altın noktalarından birisidir. Tabii bununda bir ölçüsü var, görüşme saatinden saatler önce görüşme mekanında olmak da vakitsiz bir durumu yansıtır. Zamanlamayı doğru ayarlayarak 10-15 dakika önceden orada olmak faydalı olacaktır.

Hazırlıklı Olmak: Kurum hakkında araştırma yapmış olmaktan kaçınmayın. Şirketin/kurumun vizyonu, misyonu, halka açık raporları, işbirliği içerisinde olduğu kurum/kuruluşlar hakkında bilgi sahibi olmak ve iş görüşmesinde bu bilgileri hakim olduğunuzun bilgisini karşı tarafa yansıtmak işe verdiğinizin önemle ilgili bilgi verir ve olumlu bir izlenim için önemlidir.

Başarılı bir mülakat ve iyi bir kişisel imaj oluşturabildiğiniz bir iş görüşmesi sonrasında hayatınız boyunca “iyi ki buradayım” diyebileceğiniz bir işe adım atmanız dileğiyle.

Klinik Psikolog Merve Tunay Dünya
Danışmanlık Merkezi: Akasya Kent Kule A-1 Blok Kat:29 No:179 Üsküdar
Telefon: 0532 557 77 29
bilgi@monapsikoloji.com