18 bin parçalık nadide İslam eserleri koleksiyonu Louvre’a sığmadı

Dünyanın en büyük müzelerinden Louvre, genişleyen İslam eserleri koleksiyonunu sığdırabilmek için 3 bin metrekarelik yeni bir galeri açıyor. Müzenin içinde inşa edilen modern bina, 2012 yılında açılacak.

Yaklaşık on yıl önce, içinde kim bilir ne hazineler saklayan Şehr-i İstanbul’un çürüyüp giden eserleri, mirasına sahip çıkamayan biz çocuklarını derinden yaralamıştı. Kırılan porselenler, armalı gümüş takılar ve şamdanlar, çürüyen perdeler ve ahşap kurtlarının kemirdiği mobilyalar Dolmabahçe Sarayı’nın 64, 68, 50/5 numaralı odalarında ölümü bekleyen mahkûmlar gibi bize acı bir selam göndermişti. Neyse ki bugünlerde Sultanahmet Türk İslam Eserleri Müzesi’nde yaşanan tatlı telaş arada güzel şeylerin de olabileceğini hatırlattı.

Kur’an-ı Kerim’in nüzulünün 1400. yılında, küratör Sevgi Kutluay ve uzman kadrosunun kıymetli çabalarıyla, Kur’an-ı Kerim’in ilk nüshaları olarak kabul edilen 250 bin yapraklık Şam Evrakı Koleksiyonu’nun nadir parçaları ve ilk defa sergilenen elyazmaları, Mushaf-ı Şerif’ler ve rahleler “1400. Yılında Kur’an Sergisi” ile gün yüzüne çıktı. Bu önemli koleksiyonu görmek isteyen Louvre Müzesi İslam Sanatları Küratörü Sophie Makariou, İngiliz National Museum İslami ve Çağdaş Ortadoğu Müdür Yardımcısı Venetia Porter ve Berlin İslam Sanatları Müzesi’nden Yardımcı Araştırmacı Filiz Çakır da koleksiyonu yakından görmek için İstanbul’a geldi.

Dünyanın en büyük müzelerinden olan ve en önemli İslam Eserleri Koleksiyonu’na sahip Louvre’dan bir yetkiliye rastlamışken aklımıza takılan soruları sormadan edemedik. Sophie Makariou, İstanbul’a gönülden bağlı bir sanat sevdalısı; 7. ve 9. yüzyıl arası İspanya’dan Hindistan’a kadar bütün İslam dünyasını 18 bin parçadan oluşan bir koleksiyonun küratörü. Makariou, Fransa Dekoratif Sanatlar Müzesi’nden yeni bir koleksiyon geleceğini anlatıyor. Genişleyen İslam eserleri koleksiyonu için Louvre’un içinde modern bir bina inşa edilecek ve eserler 3 bin metrekarelik yeni bir galeriye taşınacak. Binanın açılışı ise 2012 yılında gerçekleşecek.

Ayasofya Müzesi’nin avlusundaki II. Selim Türbesi’nden çalınan çiniler Louvre’de sergileniyor.

Türkiye, II. Selim Türbesi’nin çinilerini artık istemiyor

Ayasofya Müzesi‘nin avlusunda yer alan II. Selim Türbesi’nin sol panosundaki çinilerin Louvre Müzesi’nde sergilenmesi tartışmasını bir de Sophie Makariou’ya sorduk. Makariou konu ile ilgili olarak şu cevabı verdi: “Fransız hükümeti Türk hükümetine resmi bir cevap verdi ve Türk hükümetinin bu konuda başka bir talebi yok. Bildiğim kadarıyla bu sorun çözüldü. Bir de şöyle bir durum var: 1894 depremi esnasında Ayasofya sığınmacılar için açılmıştı. Deprem sırasında birçok parça çalınmıştı ama neticede bunlar yönetimler arasında halledilmesi gereken diplomatik meseleler. Mesela en son küçük bir murakka satın aldık. 19. yy’ın ortalarından beri Fransız koleksiyonunda bulunan bir Osmanlı parçası. Eğer bana Louvre olarak ‘Bunu satın almaya hakkınız yok çünkü bu Türk sanatına ait bir eser ve Türkiye’de olması gerekir.’ derseniz, o zaman bu Osmanlı sanatına ya da Selçuklu dönemine ait eserler Türkiye dışında hiçbir yerde yok demek anlamına geliyor. Bu kötü bir durum. Louvre her sene 8,5 milyon kişi tarafından ziyaret ediliyor. Biz Paris’te Osmanlı sanatını sergilediğimiz için mutluyuz. Umarım bir gün Fransız tablolarını da İstanbul’da sergileriz.”

Louvre Müzesi İslam Sanatları Koleksiyonu’nun en ilgi gören parçası

El Mughara Kutusu: 10. yy Kurtuba‘ya ait bu eser halife Abdurrahman’ın prens oğlu için yapılmış. 16 cm yüksekliğinde fildişinden yapılmış bu küçük kutu heykeltıraş alanında bir başyapıt olarak kabul ediliyor. İslam sanatında hayvan ve insan figürlerinin kullanılmadığı söylense de; bu minik yapıtta 69 tane insan ve hayvan figürü var. Fransız Kraliyet Koleksiyonu’ndan Louvre Müzesi’ne ulaşan bu eser 1898’de satın alınmış.