Üç aylarda özellikle Şaban ayında Peygamber Efendimiz (sav) başka zamanlarda görülmemiş bir derecede ibadete yönelirdi. Bu ayın çoğu günlerini oruçlu, gecelerini de diğer gecelerden çok farklı bir şekilde ihya ederdi.

“Şaban ayının yarısı (Beraat gecesi) gelince; gecesini namazla, gündüzünü oruçla geçiriniz. Şüphesiz ki Allah, o gece güneşin batmasıyla dünya göğüne iner ve şöyle der: Benden af dileyen yok mu? Onu affedeyim! Rızık isteyen yok mu? Rızık vereyim! Şifa dileyen yok mu? Şifa vereyim!”

(Sünen, İkâmetü’s-Salât, 191)

“Allah Teâlâ, Şabanın on besinci gecesi (Beraat gecesi) tecelli eder ve ana-babaya asî olanlarla Allah’a ortak koşanlar dışında bütün kullarını bağışlar”

(Sünen, İkâmetü’s-Salât, 191)

Şaban ayı ve özellikle Beraat gecesi hakkında rivayet edilen iki hadiste de görüldüğü üzere bu geceyi idrak edebilmenin fazileti ve ecri oldukça yüksek.

Peygamber Efendimizin, bu ayda mümkün olduğu kadar oruç tuttuğunu Hz. Âişe de şu sözleriyle ifade eder:

“Rasûlüllah’ın (sav) Şaban ayındaki kadar çok oruçlu olduğu bir ay görmedim”

(Tecrid-i Sarîh Tercümesi, IV, 295)

Kader Çizgisinin Belirlendiği Gece

Dünya, ahiret hayatının kazanılması için yaratılmış bir manevi ticaret yeridir. Nasıl ki ticaretle ilgili faaliyetlerin yıllık muhasebesi yapılıyorsa işte ahiret muhasebesi de bu üç aylar içinde yani Berat Kandili ile Kadir Gecesi arasında belirlenir.

İbni Abbas’tan rivayet edildiğine göre, hikmetli işlerin birbirinden ayırt edilmesi şu şekilde cereyan etmektedir:

Bu seneden gelecek seneye kadar meydana gelecek olayların hepsi ayrı ayrı melekler tarafından defterlere yazılır. Rızıklar, eceller, zenginlik, fakirlik, ölümler, doğumlar hep bu esnada kaydedilir. O yılki hacıların sayısı bile bu devrede takdir olunur. Herkesin ve her-şeyin o sene içindeki mukadderatı kaydedilir. Rızıkla alakalı defterler Mikail (as)’a  verilir. Savaşlarla ilgili defterler Cebrail  (as)’a verilir. Ameller nüshası dünya semasında görevli melek olan İsrafil’e verilir ki bu büyük bir melektir. Ölüm ve musibetlerle ilgili defter de Azrail (as)’a teslim edilir.

Berat Gecesinin Özellikleri

• Bütün hikmetli işlerin ayırımına başlanması.
• Bu gecede yapılacak ibadetlerin diğer vakitlere nispetle kat kat sevaplı olması.
• İlâhi rahmetin bütün âlemi kuşatması.
• Allah’ın af ve bağışlamasının coşması.
• Peygamberimiz (asm)’e tam bir şefaat yetkisinin verilmiş olması.

Şaban ayı, İslam tarihinde bazı önemli olayların gerçekleşmesi açısından da önemlidir. Bunlar arasında, hicretin ikinci yılına rastlayan Şaban ayı ortalarında nâzil olan âyetle kıblenin Mescid-i Aksâ’dan Mescid-i Haram’a çevrilmesi ve diğer bir âyetle de Ramazan orucunun farz kılınması sayılabilir.