21. yüzyılda sosyal medyada sık sık duyduğumuz bir söz var “Akıllı telefonlar – Akılsız insanlar.” İçinde bulunduğumuz zamanda teknoloji sosyolojik anlamda hayatımızı ele geçirmiş durumda. Evet belki akıllı telefonlarımız, laptop ve tabletlerimiz hayatımızı tahmin edebildiğimizden daha fazla kolaylaştırıyor. Globalleşen dünyamızda “Dünya ne kadar küçük” dediğimiz evreni bizim için yerelleştiriyor.

Teknolojiyle iç içe olan bizler, bu rahata o kadar alışıyoruz ki, bizi adeta bir kumanda gibi kontrol altına alan cep telefonlarımız, nereye yönlendiriyorsa biz de o yöne doğru yöneliyoruz. Yetersiz hissetmenin yanı sıra, tembel ve asosyal olmaya başlıyoruz. Örneğin, bir zamanlar alışveriş konsepti sokağa çıkıp, mağazaya veya markete gidip, nakit para ödeyerek yapılan bir sosyolojik aktiviteydi. Online siteler sayesinde bırakın mağazaya gitmeyi, markete bile gitmeyi bırakır hale geldik. Sanal alemde istediğimiz mağazanın veya markanın web sitesine girip, sanal sepetimize istediğimiz kıyafetleri arzu ettiğimiz bedende ekleyip, ödeme yapıp, dünyanın neresinde olursa olsun evimizin veya ofisimizin kapısına kadar getirtebiliyoruz. Online alışveriş konsepti, 90’lı yılların sonlarına doğru başlamıştı. 2015’de ise online alışveriş sitelerini sollayan daha farklı bir alışveriş sistemi popülerleşti: Whatsapp!

Aslında bir chat ve mesajlaşma applikasyon programı olarak ortaya çıkan whatsapp, akıllı telefonlarımız sayesinde internet üzerinden bedava iletişim sağlamamıza yol açtı. Hayatımızın vazgeçilmezi sms’lerle yarışan whatsapp mesajlaşma, uluslararası ücrete tabii olmadan, nerede yaşarsa yaşasın, herkesle ücretsiz mesajlaşabilmemizi sağlamaya devam ediyor. Whatsapp yalnız başına değil, farklı sosyal platformlarda yayınlanan ürün satışları ile bütünleşiyor. Bu platformlar içinde listenin başında Instagram geliyor. Evet, fotoğraf çekip paylaşmak için kullanılan #selfie (özçekim) kelimesinin ve sosyal algının icat edildiği applikasyon programından bahsediyoruz. Instagram ilk çıktığında kaçımız alışveriş için kullanılabileceğini düşünürdü?

Popüler kültürün, teknolojik trendlerle birleştiği noktaya moda da eklenince farklı bir yön aldı. Şöyle ki; tüketiciler artık internet sitelerinden alışveriş yapmak yerine markaların, tasarımcıların, mağazaların Instagram hesaplarını takip edip her türlü ürünü satın alabiliyorlar. Tesettür markalarının muhafazakar tasarımlarından, lüks markaların taklit ürünlerine, makyaj ve kozmetik malzemelerine ve cupcake pastalara kadar her şeyi sipariş vermeniz mümkün. Sipariş işlemleri için hesabın profilinde bulunan cep numarasına whatssapp aracılığıyla mesaj gönderip bilgileri iletebiliyorsunuz. İster banka hesabınızdan, kredi kartınızdan anında ödeme yapıp siparişinizi tamamlayabilir, ister kapıda ödeme yapabilirsiniz. Kapıda ödeme nakit olmak zorunda da değil, isterseniz kredi kartınızla ödeyebilirsiniz.

Hızlı tüketim dünyasında bu kadar çabuk ve kolay kıyafet alabilmek hem üreticilerin hem tüketicilerin işine yarıyor. Farklı markalar aynı hedef kitleye hizmet etmek istediği için fiyatlarda ve taksit yapmakta birbirleriyle yarışıyorlar. Bunun sonuncunda da bilinçsiz alışveriş yapan, her gördüğünü alabilme imkanı olduğu için ihtiyacı olduğundan fazla alışveriş yapan ama aldıklarıyla da tatmin olmayan kadın tüketiciler doğuyor.

Sosyal iletişim platformlarındaki paylaşımlarda ise, psikolojik bir tüketim baskısı ortaya çıkıyor. Özellikle kadınlar birbirlerinde gördükleri ürünlere hemen, şimdi, sahip olmak istiyorlar. “Onun varsa benim de olmalı, benim ne eksiğim var.” psikolojisine kapılıyorlar. Ne demiştik, akıllı telefonlar düşünme kabiliyetini kaybetmiş robotik insanlar ortaya çıkarıyor. Hepimiz için uyanma vakti geldi de geçti mi acaba?