Mevsimlerden Sonbahar…

Ekim ayına girmiş olduğumuz son günlerde mevsim değişimini henüz tam anlamıyla hissetmemiş olsak da sonbahar kapımızda… Yaz artık geride kaldı, güneşin yüzünü git gide daha az göstereceği günler çok yakın. Rüzgarlı, kapalı ve yağmurlu havalar, ilkbaharda doğa tekrar canlanmaya başlayana kadar bizlerle olacak.

İnsan ruhu doğadan ilhamını alır ve bulunduğu mevsim şartlarına uyum sağlayabilme potansiyeline sahiptir. İlkbahar mevsiminde canlanan doğa tüm güzelliğini sanki insanlar için sergiler. Doğanın canlanmasıyla birlikte insanlar için dışarıda geçirilen vakitlerin artma zamanı gelmiştir. İlk fırsatta güneşe daha fazla çıkılmaya başlanır; parklar, sahil kenarları, mesire alanları şen seslere ev sahipliği yapar. neşe, cıvıltı , canlılık yaz sonuna kadar devam eder.

Sonbahar geldiğinde ise tam tersi bir durum söz konusu olur. Doğa canlılığını yitirirken bu etki insanlara da yansımaya başlar. Tüm canlılarda olduğu gibi insanoğlu da yaşamakta olduğu çevreden bağımsız değerlendirilemez. İnsan bulunduğu coğrafya, iklim koşulları, maruz kaldığı yaşam olayları vs. ile değerlendirilmesi gereken bir organizmadır.

Sonbahar Hüznü İle Baş Edebilmenin 3 Yolu

Yazarlar ve şairler sonbahara en çok yakışan duygunun hüzün olduğunu eserlerinde kaleme alırlar. Doğanın ilkbahar ve yaz aylarında ki canlılığını yitirmesi, sararan ve dökülmeye başlayan yapraklar, insan ruhunda hüzün duygusunun canlanmasına sebep olur. Aslında burada hüzün bilinç dışı süreçlerimizde yaşlanma ve ölüm korkusunu aktive etmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca, insan vücudu kendini güneş ışınlarına göre düzenleyebilen biyolojik yapıya sahiptir.

Sonbaharla birlikte aydınlık geçen saatlerin azalmasıyla da insan bedeni ve ruhu güneş ışınlarına daha az maruz kalır. Sonbahar ve kış mevsimlerinde güneş ışığının yeterli miktarda olmaması melatonin hormonunun salgılanmasına yol açar. Melatonin karanlık ya da ışığın olmadığı veya az olduğu ortamlarda beyin tarafından salınımı gerçekleştirilen bir hormondur ve uyku düzeninden sorumludur. Bu hormon salındığında; yorgunluk, uyku hali, karamsarlık, hüzün, mutsuzluk gibi şikayetlere yol açmaktadır. Tüm bunlarda bireyin kendisini depresif hissetmesine yol açabilmektedir. Yine aynı şekilde mutluluktan sorumlu olan serotonin hormonu da sonbahar ve kış aylarında daha az üretilmektedir.

Bahsetmiş olduğum tüm bu etmenler bir araya geldiğinde bireyler sonbahar mevsiminde kendilerini daha depresif hissetmeye hazır hale gelirler. Özellikle biyolojik olarak depresif duygu-duruma yatkın olan bireylerde mevsimsel depresyon kaçınılmaz bir hal olabilir. Ayrıca yapılan bir takım araştırmalara göre kadınlar sonbahar depresyonunu erkeklere oranla daha çok yaşamaktadır. Bunun sebebi de kadınların serotonin hormonuna duyarlılıklarının daha fazla olmasıdır.

Ne Yapmalı?

Sonbaharın sebep olduğu hüzün ve depresif duygu-durumdan kurtulup, toparlanabilmek mümkündür.
Sonbahar hüznü ve biyolojik olarak getirdikleriyle baş edebilmek ve/veya hiç karşılaşmamak için en temel ihtiyaç güneş ışınlarından mümkün olduğundan fazlaca faydalanabilmektir. Akşam saatlerinde gece yarısına kalmadan yatarak sabah saatlerinde güneş doğmadan uyanarak uyku ritmini aydınlıktan daha fazla yararlanabilecek şekilde düzenlenmelidir. Ayrıca gün içerisinde hava bulutlu olsa bile öğleden önce ve sonra 20-25 dakika kadar açık mekanlarda vakit geçirilmelidir.

Spor yapılmalı ve soğuk kış aylarında enerji kayıpları ortaya çıkacağı için sağlıklı beslenmeye dikkat edilmelidir.
Sonbahar ve kış mevsimlerinde yağışlı ve soğuk havalara aldanarak aktiviteler kısıtlanmamalıdır. Mümkün olduğunca dışarıda geçirilen aktivitelere zaman ayrılmalı. Ve sosyal aktivitelere sınırlandırma getirilmemelidir. Aile, sevilen dostlar ve sevilen aktiviteler çökkün duygu-durumla mücadelenin önemli ayaklarıdır. Ve sosyal izalosyon ile hareket döngüsünü devam ettirebilmede önemli faktörlerdir.

Tüm bunlara rağmen depresif duygu-durumun her geçen gün artarak devam etmesi veya geçmemesi durumunda vakit kaybetmeden alanında uzman bir profesyonele başvurarak yardım alınmalıdır. Geçmişte depresyon öyküsü ve tedavisi alanlar ya da tanısı konulmuş herhangi bir psikiyatrik rahatsızlığı bulunanların sonbahar depresyonuyla baş edememeleri durumunda uzman kontrolünü ihmal etmemeleri önem taşır.

Klinik Psikolog Merve Tunay Dünya

Mona Psikoloji

Adres: Danışmanlık Merkezi: Akasya Kent Kule A-1 Blok Kat:29 No:179 Üsküdar
Telefon: 0532 557 77 29
bilgi@monapsikoloji.com