Göz açıp kapayıncaya kadar geçivermiş on bir ayın sultanı gerek maneviyatıyla, gerek Türk mutfağına özgü birbirinden güzel ve lezzetli yemekleriyle, kimi zaman şerbetli kimi zaman sütlü-meyveli tatlılarıyla, kendine özgü pide keyfiyle.

Günlük öğün sayılarının azalması, beslenme alışkanlıklarında ve uyku düzeninde meydana gelen değişiklikler nedeniyle, bayramda normal yeme düzenine geçildiğinde daha fazla yemek yeme eğilimi görülmektedir. Bununla birlikte bayram ikramlarının genellikle tatlı ağırlıklı olması ve artan yeme isteği; kan şekeri ve kolesterol düzeyini arttırarak kilo artışı ile birlikte diyabet, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon gibi ciddi sağlık risklerini de beraberinde getirmektedir. Bayram ve bayram sonrası sağlık problemi yaşamamak, oluşacak riskleri en aza indirmek için sağlıklı beslenme ilkelerine uyarak, eski yemek alışkanlıklarına yavaş yavaş geçiş yapmak en doğru davranış olacaktır.

Ramazan Bayramı’nda dikkat edilecek noktalar;

1. Güne mutlaka günün en önemli öğünü olan hafif bir kahvaltıyla başlanılmalıdır ve kesinlikle öğün atlanılmamalıdır. İlk gün yapılacak kahvaltıda hamur işlerinden, kızartmalardan özellikle uzak durulmalıdır. Uzak durulmadığı takdirde artan ‘yeme isteği’ midede yanma ve reflü gibi şikayetleri beraberinde getirecektir.
2. Öğünler arasında en az 2 en fazla 3-4 saat bırakılmalıdır.
3. Bayram ikramlarında ağır hamur tatlıları, şekerler, aşırı yağlı, çok tuzlu, kalori açısından yoğun olan yiyecekler yerine sütlaç, muhallebi, keşkül gibi kalorisi düşük sütlü tatlılar, meyve tatlıları ve meyve tüketilmelidir.
4. Kahve, koyu çay gibi kafeinli içecekler fazla tüketilmemelidir. Fazla miktarda alınan kafein içerikli içecekler uykusuzluk, kalpte ritim bozukluğu, huzursuzluk yapabilmektedir. Bu yüzden koyu çay, kahve yerine yeşil çay, adaçayı, ıhlamur gibi bitki çaylarının tüketimi tercih edilmelidir. Açık tüketeceğiniz çayın ya da bitki çayın içine koyacağınız 1 çubuk tarçın, hem kan şekeri kontrolünüzü sağlayacak, hem de tatlı besinlere yöneliminizi azaltarak iştah kontrolü sağlayacaktır.
5. Ramazan ayında su tüketiminin azalması nedeniyle vücutta oluşacak su kaybını yerine koymak için su ve sıvı tüketimine önem verilmelidir.
6. Bayramda mide ve bağırsak bozuklukları gibi şikâyetlere neden olmaması için, bilinçsizce çikolata ve tatlı tüketiminden kaçınılmalıdır. Bu tür yiyeceklerin hacmi küçük fakat enerjisi oldukça yüksektir. Özellikle bayramda bu tür gıdalarla öğün geçiştirmek yapılacak en büyük hatalardan biridir. Kan şekerinin hızlı yükselip takiben hızlı düşmesine ve bir diğer öğün gereğinden fazla besin alımına neden olur.
7. Ramazan ayı boyunca yanlış beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak görülen kabızlığı önleme amaçlı bayram döneminde de lif oranı yüksek gıdaların (kuru baklagiller, taze sebze ve meyveler) tüketimi ihmal edilmemelidir.
8. Sağlıklı yaşamın en önemli unsurlarından biri olan fiziksel aktivitenin artırılması anlamında en az haftada 3 gün 45 dakika günlük tempolu yürüyüşler yapılmalıdır. Fiziksel aktivitenin, bağırsak hareketlerini arttırmaya, kan şekeri ve kolesterolünü azaltmaya, kilo kaybetmeye yardımcı olduğunu unutulmamalıdır.

Ramazan ayı boyunca toplam yiyecek alımı azaldığı için kilo kaybı görülmesi beklenirken, yapılan araştırmalara göre öğün sayısının azalması, metabolizmanın yavaşlaması nedeniyle tatlı ve tahıl ağırlıklı beslenen Türk toplumunda, nüfusun % 25’ inde kilo alımı görülmektedir. Bu nedenle daha fazla kilo artışı olmaması için bayramda tüketilen şekerli ve hamurlu besin tüketimine dikkat etmek gerekmektedir.

Tatlı olarak ne ikram etmeli, ne yemeli?

Ramazan Bayramında ikram edilen baklava, kadayıf, şekerpare gibi şerbetli tatlılar, şekerler, çikolatalar, hamur işleri bireylerin hem kilo almalarına hem de kan şekerinde ani dalgalanmalara neden olmaktadır.

Bu nedenle şerbetli tatlılar yerine sütlü tatlıları (sütlaç, güllaç, muhallebi, tavuk göğsü gibi) veya light dondurmalı meyve tatlılarını (şeftali tatlısı, armut tatlısı gibi) tercih edilmelidir. Böylece daha sağlıklı ve daha farklı lezzetlerle karşılaşılabilir.

Sebze ve meyve tüketimine dikkat edin!

Ramazan bayramında tatlı ve hamur işleri tüketimi artarken ne yazık ki sebze-meyve tüketimi azalmaktadır. Bu durum da yetersiz posa alımına, bu nedenle bağırsakların düzensiz çalışmasına neden olabilmektedir. Normal beslenme düzenine geçişi de kolaylaştırması açısından bayramda sebze-meyve tüketimine dikkat edilmesi büyük önem taşımaktadır.

Öğün atlamayın!

Bayram ziyaretlerinin günlük beslenme düzenini değiştirmesine izin verilmemelidir. Az az sık sık beslenme ilkesi bayram süresince de uygulandığı takdirde, hem mideye birden yüklenilmemiş, hem de sağlıklı beslenme kuralları ihlal edilmemiş olur.

Özetle Ramazanda vücut bioritminin değişmesiyle birlikte bir ay dinlenmeye çekilen mide, bayramın gelmesiyle ağır şerbetli tatlılar ve hamur işi yiyeceklerle yorulmamalıdır. Bu tür yiyeceklerin fazla tüketilmesinin, obezite, kalp ve damar hastalıkları, hipertansiyon ve diyabet gibi hastalıklara zemin hazırladığı unutulmamalıdır.

Sevdiklerinizle birlikte sağlıklı, mutlu geçireceğiniz bir bayram dileğiyle…
İyi bayramlar.