Hangi aşık Üsküdar’a gider iken bir mendil bulmuş, içine de lokum doldurmuş bilemeyiz ama Üsküdar’ın mendil ile olan ilişkisi şarkılardan şiirlere kalbimize kazınmıştır. Eski Üsküdar deyince akla ilk gelen, hanım sultanlar ve mendilleridir. Bu ilişkiyi yaşatmak isteyen Üsküdar Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitimi Kursları’nın (İSMEK) desteğiyle nazenin bir sergiye imza attı. “Mendilname” sergisi, el emeği göz nuru mendilleri meraklıları ilebuluşturuyor. Aşkın dantel gibi işlenerek bir şiire dönüşmesinin kanıtı olan mendiller, Bağlarbaşı’nda bulunan Nevmekan‘da ölümsüz bir şarkıyı mırıldanıyor.

Tarih boyunca mendil

Tarihte ilk kez M.Ö. 6. yüzyılda Roma Oyunları’nda müsabakaların başlangıç ve bitişlerinde kullanılan mendil, birçok farklı toplumda kendine yer bulmuştur. Türk tarihinde ilk kez Kaşgarlı Mahmud’un Divanü Lügati’t-Türk eserinde rastladığımız mendil, “ulatu” ismiyle adlandırılmıştır. Pamuk ve ketenden dokunan mendiller çoğunlukla temizlik için kullanılsa da, ipekten dokunan kıymetli mendillere de rastlanmaktadır. Osmanlı’da padişah tasvirlerinde sık sık rastlanan mendiller, saray geleneklerinin sembollerinden biridir.

Üsküdar ve mendil

Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi TÜRKMEN, Mendilname Sergisi‘nin açılışında yaptığı konuşmada, Üsküdarlıların mendille olan hikayesinin aslında köklü bir geçmişe dayandığına değindi. ‘Üsküdar’a giderken bir mendil buldum, mendilimin içine lokum doldurdum’ diye dilimize pelesenk olmuş Katibim şarkısından ilhamla hazırlanan sergide, her mendilin ayrı bir hikayesi bulunmaktadır.

Aşkın naif tanıkları

Sevgiliye beslenen gizli muhabbetin, tanıkları mendiller genç kızların kasnaklarında çiçeklerle süslenmiştir. Bundan sonra Üsküdar’da kıyılan her nikahtan sonra çiftlere sevincin ve gözyaşının gizli tanığı olan özel mendiller hediye edilecek. Hanım Sultanlar Şehri Üsküdar’a yolunuz düşerse, Mendilname Sergisi’ni gezmeyi unutmayın. Kimbilir, sergideki mendilllerden birinde, kalbinizdeki gizli duyguların dile geleceği bir çiçek motifi ile karşılabilirsiniz.

Mendilname Sergisi’ni 28 Şubat‘a kadar Nevmekan’da ziyaret edebilirsiniz.

Hazırlayan: Hümeyra Yabar