Bayatlayınca burun kıvırdığımız ekmekler, buzdolabında çürüyen sebzeler… Düşününce, ne çok israf ediyoruz! Gülbanu Palaz, hazırladığı ‘www.yiyecekatma.com’ sitesinde yiyecek israfının hangi boyutlara ulaştığını, dahası israfı yaşantımızdan uzaklaştırmanın yollarını anlatıyor.

Gülbanu Palaz, Maltepe’de Ebubekir Kız Kuran Kursu‘nda Kuran-ı Kerim öğreticisi. Her gün onlarca kursiyer, onun dersine kulak kesilip İlahi kelamın dilini sökmeye çalışıyor. Maltepeli kadınlara sorsanız, tam bir ‘israf savaşçısı’ Gülbanu Hoca. Öğrencileri ondan şöyle bahsediyor: “Vaktini en iyi şekilde değerlendirmeye çalışan güler yüzlü bir eğitmen, tabağındaki yemeği sünnetlemeyenlerin korkulu rüyası ve şükür muhabbetlerinin tanıdık siması…”

İlkokuldan sonra iki yıl boyunca Kur’an kursu eğitimi almış Palaz. Kadıköy İmam Hatip Lisesi‘nden mezun olmuş. Üniversitede ‘Ev Ekonomisi’ bölümü okumuş, ardından ilahiyat yüksek okuluna devam etmiş. ‘İsraf’ın önüne geçebilmek için çaba göstermeye adamış kendisini. Gülbanu Hoca, mahalleliye yaklaşık 20 yıldır Kur’an-ı Kerim okumayı öğretiyor. Ders aralarında ve ev ziyaretlerinde de israfın olmadığı bir hayatı mümkün kılabilmenin yollarını anlatıyor herkese.

Gülbanu Hoca’nın bütün bu gayretiyle ulaşabildiği kişiler yalnızca öğrencileri ve mahalleli değil esasında. Bizzat kendisinin hazırladığı internet sitesi var bir tık ötede: ‘www.yiyecekatma.com’. Sitede, israfla ilgili neyi ararsanız bulabilirsiniz. Araf Sûresi’nin 31. ayetinde geçen, “Yiyin için fakat israf etmeyin çünkü Allah, israf edenleri sevmez.” ifadesini hatırlatıyor Gülbanu Hoca. Yiyecek israfına karşı açtığı savaşa duyarlı herkesin katılmasını ve tanıdıklarını uyarmasını istiyor.

On ekmekten biri israf oluyor

Peygamberimiz (sas) buyuruyor: “İktisat eden fakir olmaz…” Gülbanu Hoca, bu meseleyi hanımlara her fırsatta hatırlattığını ifade ediyor. Kursundaki ve çevresindeki hanımlardan önce kendi yaşantılarında israfı tamamen önlemelerini istiyor. Sonra da bu konuda en az iki kişiyi kazanmalarını ve takip etmelerini rica ediyor. Bu mahallede bir kişinin çabasıyla da olsa iyi sonuçlar alınmış şimdiye kadar…

İsrafın ve ihmalin ciddiyetini vurgulamak için tarihten bir örnek veriyor Gülbanu Hoca: “Atalarımız der ki; bir mıh (çivi) bir nal, bir nal bir ayak, bir ayak bir at, bir at bir asker, bir asker bir ordu, bir ordu bir vatan kurtarır!” Nimetlerin kıymetini bilmenin önemini hatırlatıyor bir nevi. Türkiye’de yapılan israfın boyutlarını da gözler önüne seriyor ‘www.yiyecekatma.com’da. Mesela Sağlık Bakanlığı’nca hazırlanan ‘sağlıklı beslenme ve gıda israfı’ konusunda hazırlanan rapora göre, Türkiye ürettiği her 10 ekmeğin birini israf ediyor. Sitedeki çarpıcı bilgiler ve israfla başa çıkabilmenin -çok da zor olmayan çözüm yolları- alışkanlıklarımıza çekidüzen verebilir.

Önceliğimiz, ekmek tasarrufu

Ekmekte çiftçi ve fırıncının büyük emeği var. İsrafı önlemeye, bu en güzel nimetten başlayabiliriz. Gülbanu Hoca, ekmekte tasarruf yöntemlerini şöyle özetliyor: İhtiyacınızdan fazla almayın. Poşette saklayın, uzun süreli muhafaza için buzdolabına kaldırın. Mümkün olduğunca küçük gramajlı ekmekler alın. Dilimleyerek tüketin. Bayat ekmekleri çorbalarda ya da galeta, galeta unu, ekmek tatlısı vs. şeklinde değerlendirin.

Pazarı eve taşımak, israf sebebi

Plansız yapılan alışverişler yüzünden çöpe giden her yiyecek, mutfak bütçesinin kara delikleri… Haftalık pazar alışverişlerinde çabuk bozulan ve ihtiyaçtan fazla alınan sebze ve meyveler israf olabiliyor. İşin sırrı şu; alınan sebzeleri en fazla 2 günlük hesap etmek ve taze sebzeleri en fazla iki çeşit ve bir öğünde tükenecek miktarlarda almak gerekiyor.

Buzdolabına, ıslak sebze meyve koymayın

Meyve ve sebzeleri buzdolabına naylon torbalarda veya saklama kaplarında koyun. Açıkta kalan yiyecekler diriliğini kaybeder ve dolap içinde koku oluşturur. Eğer yıkayarak koyacaksanız, mutlaka kurulayın. Saklama kabının zeminine biriken su, yiyecekleri çürütür. Yeşillikleri kâğıt havluya sararak naylon torbanın içinde buzdolabına koyun.

Bakliyatlar için vakumlu kaplar ideal

Baklıyatlar da doğru saklanmadığı zaman bozulur. Sıcakta böcekleniyorlar. Her şeyi buzdolabına koyamayacağımıza göre, azar azar satın alınmalı. Olanlar da vakumlu kaplara konularak saklanabilir. Başka bir yöntem de pişirerek saklamak. Fasulye veya nohutu düdüklü tencerede pişirip, bir öğünlük paketler halinde derin dondurucuya koyabilirsiniz. Bu şekilde acil durumlarda pratik yemek imkânınız da olur.

Kaynak: Zaman